Шымкент. Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру — қоғамдағы құқықтық сауаттылықты, азаматтардың құқықтары мен міндеттерін түсіну деңгейін арттыру, құқықтық нормаларды сақтау мен құрметтеуді дамытуға бағытталған жүйелі процесс.

  Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру — қоғамдағы құқықтық сауаттылықты, азаматтардың құқықтары мен міндеттерін түсіну деңгейін арттыру, құқықтық нормаларды сақтау мен құрметтеуді дамытуға бағытталған жүйелі процесс. Бұл құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның негізін құрайтын маңызды аспект: 

• Құқықтық білімнің төмен деңгейі. 

• Халық арасында құқықтық сауаттылықтың төмендігі, азаматтардың құқықтары мен міндеттері туралы мәліметтің жеткіліксіздігі. 

• Құқық қорғау органдарына сенімнің аздығы. 

• Құқық қорғау органдары мен азаматтар арасында сенімсіздік, құқық қорғау жүйесіне деген қатынас

• Әлеуметтік жауапкершіліктің төмен деңгейі. 

• Заңдарды бұзуға бейімділік, құқықтық нормалардың сақталмауы. 

• Мектептерде құқықтық білім беру. Құқық пәндерін енгізу. 

• Бастауыш және орта білім беру мекемелерінде құқықтану негіздерін оқыту, құқықтық сауаттылықты дамыту.

• Практикалық сабақтар. Құқық қорғаушы мамандарды шақырып, практикалық сабақтар өткізу, құқықтық жағдайларды талдау.

• Заң факультеттері. Заң факультеттерінде құқықтық мәдениетті қалыптастыруға арналған арнайы курстар енгізу.

• Студенттік ұйымдар. Студенттердің құқықтық мәдениетін арттыру үшін құқық қорғау, әлеуметтік, мәдени шараларға қатысуын ынталандыру.

• БАҚ арқылы ақпарат тарату. Телевидение, радио, баспасөз, әлеуметтік желілер арқылы құқықтық ақпараттарды халыққа жеткізу. Ақпараттық стендтер мен буклеттер. Мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдарда құқықтық ақпаратпен қамтамасыз ету.

• Онлайн платформалар. Халықтың құқықтық сауаттылығын арттыру үшін онлайн вебинарлар өткізу.

• Семинарлар. Құқық қорғау органдары мен қоғамдық ұйымдар арасында семинарлар ұйымдастыру, құқықтық мәселелерді талқылау.

• Ашық есік күндері. Құқық қорғау органдарының ашық есік күндерін өткізу, тұрғындарды құқықтық мәселелермен таныстыру.

• Құқық қорғаушылардың насихаты. Құқық қорғаушылардың тұрғындармен байланыс орнату, құқықтық ақпараттарды жеткізу.

• Тиімді шаралар. Құқық бұзушылықтарды болдырмау, құқықтық нормаларды сақтау үшін профилактикалық шараларды жүзеге асыру.

• Заңды түсіндіру. Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің заңдарды түсіндіру жөніндегі жұмыстары.

• Қоғамдық ұйымдардың қатысуы көптеген бастамалар. Құқықтық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған қоғамдық ұйымдардың жобалары мен бастамаларын қолдау.

• Волонтерлік бағдарламалар. Жастар мен еріктілердің құқықтық сауаттылықты арттыруға арналған бағдарламаларға қатысуын ынталандыру.

• Халықаралық тәжірибе. Басқа мемлекеттердегі құқықтық мәдениетті қалыптастыру бойынша тәжірибені зерттеу, өз тәжірибемізбен бөлісу.

• Халықаралық ұйымдармен байланыс. Халықаралық құқық қорғау ұйымдары, құқық қорғаушылармен ынтымақтастық орнату.

• Халықтың құқықтық сауаттылығы мен құқықтық мәдениетін зерттеу, бағалау.

• Мониторингтік топтар. Құқықтық мәдениетті қалыптастыру шараларының тиімділігін бағалау үшін мониторингтік топтардың жұмысын ұйымдастыру.

  Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру — азаматтық қоғамның дамуында, құқықтық мемлекет құруда, әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Бұл процесс қоғамның әр мүшесінің құқықтары мен міндеттерін түсіну, құқықтық нормаларды сақтау мен құрметтеу, азаматтық белсенділікті арттыру арқылы жүзеге асырылады. Тиімді ақпараттық науқандар, білім беру жүйесіндегі реформалар, құқық қорғау органдарының ашықтығы мен қоғамдық ұйымдардың рөлі — құқықтық мәдениетті қалыптастырудың негізгі құрамдас бөліктері.

Тілші:  Журсынбай Аружан Сабырқызы