Шымкент. Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру — құқықтық мемлекет құрудың маңызды аспектілерінің бірі.

Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру — құқықтық мемлекет құрудың маңызды аспектілерінің бірі. Құқықтық мәдениет дегеніміз — қоғамның құқықтық санасын, құқықтық мінез-құлқын және заңдарды құрметтеуді дамытуға бағытталған кешенді шаралар. Бұл ұғым азаматтардың заңдарды білуін, түсінуін және оларға сәйкес әрекет етуін қамтиды. Қазақстанда құқықтық мәдениетті дамыту арқылы қоғамдағы құқықтық сауаттылық пен заңға бағынуды арттыруға ерекше көңіл бөлінеді.

Міне, осы бағыттағы негізгі шаралар мен бағдарламалар:

1. Құқықтық сауаттылықты арттыру

    •    Құқықтық білім беру: Мектептерде, колледждер мен университеттерде құқықтық негіздер пәні оқытылады. Бұл азаматтардың ерте жастан құқықтық сауаттылығын дамытуға ықпал етеді.
    •    Құқықтық ағарту бағдарламалары: Әртүрлі медиа арналар, интернет-платформалар арқылы құқықтық білім беру, заңдар мен ережелерді түсіндіру бойынша бағдарламалар іске қосылады. Оларға халықты кеңінен қамтитын теледидар, радио, әлеуметтік желілердегі науқандар жатады.

2. Құқықтық мәдениет қалыптастыру бағдарламалары

    •    “Халықтың құқықтық мәдениетін дамыту тұжырымдамасы”: Бұл құжат халықтың құқықтық санасын жетілдіру, азаматтардың құқықтарын қорғау және заңдардың әділ орындалуын қамтамасыз ету мақсатында қабылданды. Тұжырымдама құқықтық мәдениеттің жоғары деңгейіне жету үшін көпжақты шараларды ұсынады.
    •    Жастарды құқықтық тәрбиелеу: Жастар арасында құқықтық мәдениетті қалыптастыру үшін мектептерде, колледждерде және жоғары оқу орындарында арнайы құқықтық пәндер енгізіледі, құқықтық семинарлар мен тренингтер өткізіледі.

3. Қоғамда заңға бағынуды күшейту

    •    Құқықтық қорғау институттарын дамыту: Азаматтарға өз құқықтарын қорғауға, заңсыздықтар мен әділетсіздіктерге қарсы тұруға мүмкіндік беретін құқық қорғау ұйымдарының тиімділігін арттыру.
    •    Сот жүйесін жетілдіру: Сот тәуелсіздігі мен әділеттілікті нығайту, азаматтардың сот органдарына сенімін арттыру — құқықтық мәдениеттің маңызды бөлігі. Әділ сот жүйесі халықтың заңға деген сенімін арттырып, құқықтық мәдениеттің дамуына ықпал етеді.
    •    Мемлекеттік органдар мен қоғамның өзара іс-қимылы: Мемлекеттік органдардың қызметі ашықтық пен жауапкершілік принциптеріне негізделген кезде, халықтың құқықтық мәдениеті артады. Азаматтардың мемлекеттің заңдар мен ережелерді сақтауын бақылауға және талқылауға қатысуы да құқықтық мәдениеттің бір бөлігі.

4. Жемқорлықпен күрес және құқықтық тәртіпті нығайту

    •Жемқорлық құқықтық мәдениетке кері әсер ететін ең басты факторлардың бірі. Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар мен алдын алу шаралары халықтың құқықтық мәдениетін арттыруға бағытталған. Бұл шаралар халық арасында заңсыздыққа қарсы иммунитет қалыптастырады.

5. Цифрлық құқықтық мәдениет

    •    Цифрлық құқықтық қызметтер: Мемлекеттік қызметтердің цифрландырылуы азаматтардың құқықтарын қорғауды жеңілдетіп, олардың құқықтық сауаттылығын арттыруға ықпал етеді. Мысалы, eGov порталы арқылы азаматтар заңдық кеңес алып, қажетті құжаттарды рәсімдей алады.
    •    Онлайн оқыту платформалары: Азаматтарға құқықтық білім алу үшін онлайн курстар мен вебинарлар қолжетімді, бұл құқықтық білім деңгейін айтарлықтай көтеруге мүмкіндік береді.

Осы шаралар халықтың құқықтық мәдениетін дамытып, құқықтық тәртіпті нығайтуға бағытталған. Құқықтық мәдениеті жоғары қоғамда әрбір азамат өзінің құқықтарын біледі және оларды қорғай алады, ал заңдар барлығына бірдей әділ әрі тиімді жұмыс істейді.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы