Шымкент. Халықтың құқықтық мәдениеті – қоғамдағы азаматтардың құқықтық сауаттылығын, құқықтарын қорғау мен заңдарға құрметпен қарауын білдіретін ұғым болып саналады.

Халықтың құқықтық мәдениеті – қоғамдағы азаматтардың құқықтық сауаттылығын, құқықтарын қорғау мен заңдарға құрметпен қарауын білдіретін  ұғым болып саналады.Құқықтық мәдениеттің қалыптасуы — демократиялық қоғамның негізі, ол азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етеді. Қазақстанда құқықтық мәдениетті дамыту, құқықтық сана мен мәдениетті көтеру мақсатында түрлі шаралар өткізілуде.
Құқықтық мәдениет — бұл халықтың құқықтық білім деңгейі, көтерліп өз құқығын сезінуі мен оларды қорғауға дайындық дәрежесі. Құқықтық мәдениет жеке тұлғаның құқықтық денгейін түсінуі, құрметтеуі,өз құқығын қорғау мен заңдарды орындаудағы жауапкершілігімен байланысты болып табылады.Құқықтық мәдениеттің жоғары деңгейі қоғамдағы құқық бұзушылықтардың азаюына, заңға деген сенімнің артуына, мемлекеттік институттардың тиімділігінің артуына әсер етеді.
Құқықтық мәдениетті қалыптастырудың негізгі жолы — білім беру жүйесі. Мектептер мен жоғары оқу орындарында  адам құқығын қалыптастыру курстары енгізіліп, құқықтық сауаттылықты арттыру қажет себебі. Оқушылар мен студенттер құқықтық нормалар, азаматтық құқықтар, міндеттер туралы білім алуы керек құқықтық қарым-қатынастарды қалай жүргізуді нығайту арқылы түсінуге мүмкіндік алады.

Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыруда ақпараттық саясаттың рөлі зор. Азаматтарға заңдардың, құқықтардың, мемлекеттік қызметтердің түсінікті түрде жеткізілуі, құқықтық көмек көрсету, заңгерлік консультациялар ұйымдастыру арқылы құқықтық сауаттылықты арттыруға болады. 

Құқық қорғаушы ұйымдар, қоғамдық ұйымдар мен құқықтық білім беруші жобалар халықтың құқықтық мәдениетін көтеру бағытында белсенді қызмет атқаруда. Олар семинарлар, тренингтер, форумдар өткізіп, азаматтарға құқықтық нормаларды түсінуге көмектеседі.
Заманауи ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы құқықтық ақпаратты кеңінен тарату — құқықтық мәдениетті қалыптастырудың тиімді құралы. Әлеуметтік желілер, сайттар, мобильді қосымшалар арқылы халыққа құқықтық ақпаратты жеткізу, құқықтық білім беру курстарын онлайн түрде ұйымдастыру мүмкіндігі артып келеді.

Мемлекеттік органдар құқықтық нормаларды түсіндіру, заңдардың маңыздылығын халыққа жеткізу бағытында ақпараттық жұмыстар жүргізу керек. Заңдарды жеңіл әрі түсінікті түрде жеткізу, халықтың құқықтарын қорғау механизмдерін түсіндіру құқықтық мәдениетті нығайтады.

Қазақстанда халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыруда бірқатар мәселелер бар. Олар:

Халықтың көпшілігінің заңдарды, құқықтарын және міндеттерін білмеуі құқық бұзушылықтарға әкеледі.Кейбір азаматтар құқық қорғау органдарына сенімсіздік білдіреді, бұл құқықтық мәдениет деңгейінің төмендеуіне себепші болады.
  
Осы мәселелерді шешу үшін, мемлекет пен қоғамдық ұйымдар бірлесе жұмыс істеп, халықтың құқықтық білімін көтеру, құқық қорғау органдарының тиімділігін арттыру, қоғамдағы құқықтық мәдениетті дамытуға бағытталған шараларды қабылдауы тиісті.

Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру — мемлекетіміздің демократиялық принциптерін нығайту, азаматтардың құқықтарын қорғау, әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету үшін маңызды. Құқықтық мәдениет жоғары деңгейде болған жағдайда, азаматтардың құқықтары мен бостандықтары толық көлемде қорғалып, қоғамдағы құқық бұзушылықтар азаяды. Сондықтан, құқықтық мәдениетті қалыптастыру мәселесіне мемлекет, қоғамдық ұйымдар, білім беру жүйесі және әрбір азамат жауапкершілікпен қарауы қажет.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы