Түркістан облысы.Қазақстанда алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес шаралары халықтың денсаулығын қорғау, зиянды әдеттерді азайту және қоғамдық денсаулық деңгейін жақсарту мақсатында бірқатар жаңа бастамаларды енгізуді көздейді.

Қазақстанда алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес шаралары халықтың денсаулығын қорғау, зиянды әдеттерді азайту және қоғамдық денсаулық деңгейін жақсарту мақсатында бірқатар жаңа бастамаларды енгізуді көздейді. Бұл шаралар халықаралық тәжірибені ескере отырып, жан-жақты бағытта іске асырылуда.

1. Алкоголь мен темекіге қарсы профилактикалық бағдарламалар

Профилактика – алкоголь мен темекі шегудің таралуын болдырмаудың басты құралдарының бірі. Қазақстандағы мектептерде, колледждерде және жоғары оқу орындарында зиянды әдеттерге қарсы бағытталған алдын алу бағдарламалары тұрақты түрде жүргізіледі. Жастар мен жасөспірімдер арасында темекі мен алкогольдің зияны туралы ақпараттық сабақтар, тренингтер мен дәрістер өткізіледі.

“Салауатты өмір салты” бағдарламасы: Оқушылар мен студенттерге арналған бұл бағдарлама темекі шегудің, алкоголь ішудің және нашақорлықтың зиянды әсері туралы білім беруді мақсат етеді. Бағдарлама салауатты өмір сүруді насихаттап, зиянды әдеттерден алшақ болудың маңыздылығын түсіндіреді.
Ашық сабақтар мен дәрістер: Мектептер мен университеттерде алкоголь мен шылым шегудің зияны туралы ашық сабақтар, тренингтер және семинарлар өткізіледі. Бұл сабақтарда денсаулыққа, әлеуметтік және экономикалық жағдайларға зиянды әдеттердің әсері туралы кеңінен айтылып, жастарға дұрыс таңдау жасауға көмектеседі.

2. Тыйымдар мен шектеулердің қатаңдатылуы

Қазақстандағы заңнамалық актілер зиянды әдеттерді азайтуға бағытталған шектеулерді күшейтті. Алкоголь мен темекі өнімдерін сатуға, пайдалануға және жарнамалауға қатысты тыйымдар кеңейтіліп, олардың қоғамдық орындарда қолданылуы қатаң қадағалануда.

Темекі өнімдеріне қатысты тыйымдар: Темекі шегуге қатысты тыйымдар Қазақстанның барлық өңірлерінде кеңейтілді. Мейрамханалар, кафелер, жабық ғимараттар мен қоғамдық көліктерде темекі шегуге қатаң тыйым салынады. Сонымен қатар, электрондық темекілер мен вейптерге де шектеулер енгізілді.
Алкоголь өнімдеріне шектеулер: Қазақстанның заңнамасында алкоголь өнімдерін қоғамдық орындарда тұтынуға қатаң тыйым салынады. Сонымен қатар, алкогольді дүкендерде сату уақыты шектелген, бұл шаралар түнгі уақытта ішімдіктерді сатып алуды азайтуға бағытталған.

3. Алкоголь мен темекіге қарсы арнайы күндер

Қазақстанда алкоголь мен шылым шегуге қарсы күресті қолдау мақсатында жыл сайын халықаралық деңгейде арнайы күндер атап өтіледі. Мысалы, 31 мамыр – Дүниежүзілік темекіден бас тарту күні, ал 15 қараша – алкогольден бас тарту күні болып табылады. Бұл күндері мемлекет пен қоғамдық ұйымдар зиянды әдеттерге қарсы күреске арналған арнайы іс-шаралар өткізеді.

Дүниежүзілік темекіден бас тарту күні: 31 мамырда темекінің зияны туралы халықты ақпараттандыру мақсатында арнайы акциялар, қоғамдық іс-шаралар және дәрістер өткізіледі. Бұл күн халықты темекі шегуден бас тартуға шақырады.
Алкогольден бас тарту күні: 15 қарашада алкогольдің зияны туралы ақпараттық кампаниялар ұйымдастырылады. Бұл күні азаматтарға алкоголь өнімдерін тұтынудың зияндылығы мен салдары туралы арнайы түсіндіру жұмыстары жүргізіледі.

4. Медициналық қызмет көрсету мен оңалту бағдарламалары

Қазақстанда темекі шегу мен алкогольге тәуелділікке қарсы медициналық көмек көрсету жүйесі де дамып келеді. Тәуелділіктен арылу үшін арнайы емдеу бағдарламалары мен оңалту орталықтары жұмыс істейді. Мұндай орталықтарда науқастарға психологиялық және медициналық көмек көрсетіледі.

Медициналық оңалту орталықтары: Темекі шегуді немесе алкогольге тәуелділікті тастағысы келетін азаматтарға арнап мемлекет арнайы оңалту орталықтарын ұсынуда. Бұл орталықтарда мамандар психологиялық кеңестер беріп, емдеу курстарын өткізеді. Тәуелділікті жеңуге көмектесетін заманауи емдеу әдістері қолданылады.
Дәрі-дәрмек және терапия: Тәуелділіктен арылу үшін мемлекет тұрғындарға медициналық көмек ретінде дәрі-дәрмек пен терапия ұсынып отыр. Тәуелді азаматтарға арналған арнайы дәрілер мен емдеу бағдарламалары олардың зиянды әдеттерден арылуына септігін тигізуде.

5. Қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы жаңа бастамалар

Қазақстан үкіметі қоғамдық денсаулық сақтау саласын жетілдіру арқылы темекі шегу мен алкогольге қарсы күресті күшейтуді жоспарлап отыр. Мемлекет зиянды әдеттердің алдын алу және олардың таралуын азайту мақсатында денсаулық сақтау саласын модернизациялап, жаңа бағдарламаларды іске асыруда.

Қоғамдық денсаулық сақтау орталықтары: Мемлекет қоғамдық денсаулық сақтау орталықтарының жұмысын кеңейтіп, халыққа салауатты өмір салты туралы кеңес беру қызметтерін ұсынуда. Бұл орталықтар темекі шегуден және алкогольден бас тарту бойынша ақпараттық және профилактикалық қызметтер көрсетеді.
Зиянды әдеттерден қорғау үшін жаңа стратегиялар: Алкоголь мен темекі шегуге қарсы күрес саласындағы мемлекеттік бағдарламалар халықаралық тәжірибеге негізделіп, жаңа стратегиялар әзірленуде. Бұл стратегиялар денсаулық сақтау жүйесін жетілдіріп, халықтың денсаулығын нығайтуға бағытталған.

6. Жұмыс орындарында шектеулер

Мемлекеттік және жеке кәсіпорындарда темекі шегуге қарсы арнайы шектеулер енгізілуде. Бұл шаралар жұмыс орнында зиянды әдеттердің алдын алуға бағытталған және қызметкерлердің денсаулығын қорғауды көздейді.

Темекі шегуге тыйым: Көптеген жұмыс орындарында жабық кеңселерде және ортақ пайдалану аймақтарында темекі шегуге тыйым салынады. Бұл шаралар қызметкерлердің жұмыс орнында салауатты орта қалыптастыруға ықпал етеді.
Алкогольге қатысты талаптар: Алкоголь тұтынуға қатысты да шектеулер қолданылады. Әсіресе мемлекеттік мекемелер мен оқу орындарында алкоголь тұтынуға тыйым салынған.

Қорытынды

Алкоголь мен темекіге қарсы күрес Қазақстанда жүйелі түрде жүзеге асырылып, заңнамалық, профилактикалық, ақпараттық және медициналық шараларды қамтиды. Халықты зиянды әдеттерден қорғауға бағытталған бағдарламалар мен заңнамалық актілер халықтың денсаулығын нығайту және салауатты өмір салтын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Алдағы уақытта да бұл шаралар жалғасын тауып, халықты темекі шегу мен алкогольге тәуелділіктен арылуға ынталандырады.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы