Түркістан облысы. Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық – елдің әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуына кедергі келтіретін маңызды мәселе.

Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық – елдің әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуына кедергі келтіретін маңызды мәселе. Сыбайлас жемқорлық мемлекеттің ресурстарын дұрыс пайдаланбауға, халықтың мемлекеттік билікке деген сенімінің төмендеуіне және экономикалық реформалардың баяулауына әкеледі. Қазақстан үкіметі сыбайлас жемқорлықты жою және оның алдын алу үшін түрлі заңнамалық және институционалдық шаралар қабылдауда.

Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі бағыттары:

1.    Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы арнайы заңдар қабылданды. “Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы” заң мемлекеттік органдардағы жемқорлықты анықтау, алдын алу және оны жою шараларын қамтиды. Қылмыстық кодекс бойынша сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін қатаң жаза қарастырылған, оның ішінде бас бостандығынан айыру және мүлікті тәркілеу жазалары бар.
2.    Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі: Бұл агенттік мемлекеттік қызметкерлердің жұмысын бақылайды, сыбайлас жемқорлық фактілерін тергейді және қоғамдық ақпараттандыру шараларын жүргізеді.
Ашық үкімет және цифрландыру: Мемлекеттік қызметтердің электрондық форматта ұсынылуы азаматтардың шенеуніктермен тікелей қарым-қатынасын азайтып, жемқорлықты азайтуға ықпал етеді. Электрондық үкімет (eGov) арқылы халық түрлі қызметтерді онлайн алуда.
3.    Халықты ақпараттандыру және білім беру мемлекеттік деңгейде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру және халықты ақпараттандыру бойынша ақпараттық-насихаттық жұмыстар жүргізілуде. Мектептер мен университеттерде жемқорлықтың зияны туралы білім беру бағдарламалары енгізіліп, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар ұйымдастырылады. Азаматтарды пара алмауға және пара бермеуге шақыратын арнайы әлеуметтік жарнамалар да іске қосылды.
4.    Мемлекеттік қызметкерлердің табысы мен шығындарын декларациялау жүйесі енгізілуде. Бұл шара мемлекеттік қызметкерлердің кіріс пен шығындарын қадағалап, заңсыз байып кетуін болдырмауға бағытталған.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің нәтижелері: Сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттіктің жұмысының нәтижесінде бірнеше жоғары лауазымды тұлғалар мен мемлекеттік қызметкерлер сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін жауапқа тартылды. Цифрландыру және мемлекеттік қызметтердің автоматтандырылуы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін айтарлықтай азайтты. Электрондық форматта ұсынылатын қызметтер азаматтардың мемлекеттік органдармен байланысын азайтып, ашықтықты қамтамасыз етеді.

Жемқорлыққа қарсы мәдениет қоғамда қалыптасып келе жатыр. Жастар арасында жемқорлыққа қарсы қозғалыстар мен бастамалар көбеюде, бұл болашақта жемқорлықтың азаюына септігін тигізуі мүмкін.

  Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықпен күрес – елдің тұрақты дамуы мен халықтың әл-ауқатын арттырудың маңызды бөлігі. Мемлекет бұл бағытта құқықтық, институционалдық және ақпараттық шараларды күшейтіп, халықаралық тәжірибені қолдана отырып, сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендетуге ұмтылуда. Бұл күресте халықтың белсенділігі мен мемлекеттік органдардың ашықтығы маңызды рөл атқарады.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы