Шымкент. Құқықтық мәдениет не үшін керек?

Халықтың құқықтық мәдениеті — бұл адамдардың құқықтары мен міндеттерін, заңдарды түсінуі және құқықтық тәртіпке деген көзқарасы. Құқықтық мәдениетті қалыптастыру — маңызды мәселе, өйткені ол қоғамда тәртіп пен әділеттілікті қамтамасыз етеді. Халықтың құқықтық мәдениеті жоғары болған кезде, азаматтар өз құқықтарын қорғап, заңдарды сақтайды, бұл елдің дамуына оң әсер етеді.

Құқықтық мәдениет не үшін керек?

Құқықтық мәдениет азаматтардың құқықтары мен міндеттерін білуімен тікелей байланысты. Егер адамдар заңдарды, өз құқықтарын білмесе, олар құқық бұзушылықтарға, алаяқтыққа, немесе басқа да заңсыз әрекеттерге ұшырауы мүмкін. Сонымен қатар, құқықтық мәдениетсіз қоғамда тәртіпсіздік орын алуы ықтимал. Сондықтан құқықтық мәдениетті қалыптастыру, әсіресе жастар арасында, өте маңызды.

Білім беру

Білім беру жүйесі құқықтық мәдениетті қалыптастырудың алғашқы қадамы. Мектептерде құқық пәндерін енгізу қажет. Мысалы, оқушыларға өз құқықтары, міндеттері, және заңдарды түсіндіретін арнайы курстар өткізу керек. Жастарға құқықтық білім беретін тренингтер, семинарлар ұйымдастыру — оларды құқықтық сауаттылығын арттыруға көмектеседі. Университеттерде құқық пәндерін оқыту арқылы студенттердің құқықтық мәдениетін дамыту керек.

Ақпараттық науқандар

Ақпараттық науқандар құқықтық мәдениетті көтеруге ықпал етеді. Заңдар мен құқықтар туралы ақпарат тарататын науқандар ұйымдастыру қажет. Теледидар, радио, интернет — бұл құралдар арқылы құқықтық білімді халыққа жеткізу тиімді. Заңдардың жай-жапсарын түсіндіру, азаматтардың құқықтары мен міндеттерін жеткізу арқылы халықтың құқықтық сауаттылығын арттыруға болады.

Заңдардың қолжетімділігі

Заңдардың қарапайым және түсінікті тілде жазылуы да маңызды. Егер заңдар күрделі тілде болса, адамдар оларды түсінбейді. Сондықтан заң шығарушылар заңдарды халыққа түсінікті етіп жазуы тиіс. Бұл заңдардың орындалуын жеңілдетеді. Халық заңдарды оңай түсініп, олардың маңызын түсінгенде, құқықтық мәдениет артады.

Құқық қорғау органдары

Құқық қорғау органдарының жұмысы да халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыруда маңызды. Олар азаматтардың құқықтарын қорғап, заңдардың орындалуын бақылап отырады. Егер құқық қорғаушылар әділ жұмыс істеп, азаматтарға қолдау көрсетсе, халық заңдарға сенеді. Халық құқық қорғау органдарын қолдап, олардың жұмысын бағалайды, бұл өз кезегінде құқықтық мәдениетті арттырады.

Қоғамдық ұйымдардың рөлі

Құқықтық мәдениетті қалыптастыруда қоғамдық ұйымдардың рөлі зор. Олар халыққа құқықтық ақпарат беру, заңды кеңес беру, құқық қорғау мәселелерінде көмек көрсету сияқты қызметтер атқарады. Қоғамдық ұйымдар азаматтардың құқықтарын қорғауға ықпал етеді. Олардың белсенділігі құқықтық мәдениетті көтеруге көмектеседі.

Халықтың белсенділігі

Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру үшін азаматтардың өздері де белсенді болуы керек. Өз құқықтарын білу, заңдарды сақтау, құқық бұзушылықтарға қарсы тұру — бұл әр адамның міндеті. Халық құқықтық мәдениетті қалыптастыруда өз жауапкершілігін түсінуі қажет. Егер әр азамат құқықтарын біле жүріп, заңдарды сақтаса, құқықтық мәдениет артады.


Халықтың құқықтық мәдениетін қалыптастыру — бұл уақытты, күш-жігерді талап ететін процесс. Алайда, білім беру, ақпараттық науқандар, құқық қорғау органдарының әділ жұмысы, қоғамдық ұйымдардың көмегі — бұлардың бәрі құқықтық мәдениетті дамытуға ықпал етеді. Егер біз бәріміз құқықтарымыз бен міндеттерімізді білсек, заңдарды сақтасақ, қоғамда әділеттілік, тыныштық орнайды. Халықтың құқықтық мәдениеті — еліміздің болашағы, оның дамуы мен тұрақтылығы.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы