Шымкент. Азаматтық қоғамның дамуы – елдің өркениет жолында алға қадам басуына үлкен әсер етеді.

Азаматтық қоғамның дамуы – елдің өркениет жолында алға қадам басуына үлкен әсер етеді. Қарапайым тілмен айтқанда, бұл қоғамдағы әрбір адам өз құқығы мен пікірін ашық жеткізе алатын, өз мәселесін өзі шеше алатын жағдайды қалыптастыруға бағытталған. Мысалы, адамдар өздеріне керек әлеуметтік өзгерістерді сұрап, елдегі мемлекеттік саясатқа әсер етуге мүмкіндік алады.

Қазақстанда азаматтық қоғамның дамуы тәуелсіздік алған кезден басталды. Сол уақыттан бері үкіметтік емес ұйымдар көбейіп, адамдар түрлі әлеуметтік мәселелерді өздері шешуге талпынды. Мысалы, экология, білім беру, денсаулық сақтау саласында жұмыс жасайтын ұйымдар халыққа өз мәселелерін көтеруге көмектеседі. Одан бөлек, азаматтық қоғам адам құқығының қорғалуына да қолдау көрсетеді. Бұл жерде адам құқығының сақталуы маңызды – әр азамат әділеттілікке қол жеткізе алуы керек.

Азаматтық қоғамның дамуына қоғамдағы әр түрлі ұйымдар үлес қосады. Үкіметтік емес ұйымдар (ҮЕҰ) маңызды рөл атқарады, олар қоғамдағы проблемаларды шешуге көмектеседі. Мысалы, ҮЕҰ-дар белгілі бір саладағы қиындықтарды көтеріп, шешімін табуға тырысады. Қазақстандағы кәсіподақтар болса, жұмысшылардың құқықтарын қорғаумен айналысады. Егер еңбек жағдайы қиын болса немесе жұмысшыларға төленетін жалақы әділ болмаса, кәсіподақтар осы мәселелерді көтеріп, шешуге көмектеседі.

Сонымен қатар, елімізде ерікті жастар ұйымдары белсенді жұмыс жасап келеді. Олар, көбінесе, қайырымдылық іс-шараларды ұйымдастырып, мұқтаж жандарға қол ұшын созады. Табиғи апат болған жағдайда еріктілер тобы зардап шеккендерге көмек көрсетеді, қоғамға қолдау жасайды. Мұндай белсенді жастар қоғамда достық, бірлік, өзара көмек сияқты құндылықтарды қалыптастыруға үлес қосады.

Азаматтық қоғамды дамыту үшін білім мен құқықтық сауат та маңызды рөл атқарады. Азаматтар өздерінің құқықтарын жақсы білуі керек, сонда ғана олар өз мәселелерін шешуге қабілетті болады. Қазақстанда құқықтық сауатты арттыру мақсатында әртүрлі курстар, тренингтер өткізіліп тұрады. Бұл курстар арқылы азаматтар заңды түрде өздерін қалай қорғау керек екенін, мемлекетпен қарым-қатынас жасауда қандай құқықтары бар екенін біле бастайды. Құқықтық білім беру қоғамды саналы етуге көмектеседі.

Азаматтық қоғамның тағы бір маңызды міндеті – қоғамдық бақылау жасау. Бұл дегеніміз, әрбір азамат мемлекеттік органдардың жұмысына көз салып, олардың халық мүддесіне сай жұмыс істеуін бақылап отырады. Мысалы, мемлекеттік қызмет көрсету сапасын тексеру, құқықтық және әлеуметтік мәселелердің шешілу барысын бақылау. Қоғамдық бақылау арқылы азаматтар өздерінің құқығын қорғап, әділетсіздікке қарсы тұра алады.

Қазақстанда азаматтық қоғамның дамуы елдің демократиялық құндылықтарын күшейтеді. Біздің қоғамда әрбір адамның пікірі маңызды, және бұл пікірлерді ескерген кезде қоғам бір мақсатқа ұмтылады. Демократиялық елде өмір сүрудің бірден бір шарты – халықтың белсенділігі. Егер қоғамның мүшелері өз мүддесін қорғап, өз пікірін білдіре алатын болса, онда мемлекет те халықтың мүддесіне сай жұмыс істей бастайды. Қазақстанда демократияны нығайту мақсатында әртүрлі мемлекеттік бағдарламалар қабылданып, халықтың белсенділігін арттыруға күш салынуда.

Азаматтық қоғамның тағы бір маңызы – әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету. Мысалы, еріктілер мұқтаж жандарға қолдау көрсетсе, түрлі қайырымдылық акцияларын ұйымдастырады. Мұның өзі қоғамда бір-біріне деген мейірімділік, қамқорлық сезімдерін оятады. Сонымен қатар, халықтың әлеуметтік мәселелеріне, жағдайына көңіл бөлінсе, қоғамдағы тұрақтылық арта түседі.

Қазіргі уақытта Қазақстанда азаматтық қоғамның дамуына кейбір кедергілер де кездеседі. Мысалы, қаржылық қолдаудың жетіспеуі көптеген үкіметтік емес ұйымдардың жұмысын қиындатады. Кейбір заңдар да азаматтық қоғамның толыққанды дамуына шектеу қойып жатады. Дегенмен, бұл қиындықтарды шешуге бағытталған шаралар қарастырылып, мемлекет азаматтық қоғамды қолдауға дайын екенін көрсетіп отыр.

Елдің әрбір азаматы азаматтық қоғамның дамуына үлес қосуы керек. Әр адам өз құқығын білсе, өз мәселесін заңды түрде шешуді үйренсе, қоғам тұрақты әрі әділетті болады. Қазақстанда азаматтық қоғамның болашағы зор, өйткені қазіргі жастар да қоғамға белсенді қатысып, өз болашағын қалыптастыруға құштар. Сонымен қатар, мемлекет те халықтың пікірін ескеріп, азаматтық қоғамды дамытуға бағытталған түрлі бастамаларды қолдап келеді.

Қорытындылай келе, азаматтық қоғамның дамуы – еліміз үшін өте маңызды қадам. Әр азаматтың құқығы қорғалса, қоғамдағы әділдік пен теңдікке қол жеткізу мүмкіндігі артады. Азаматтық қоғам елдің әлеуметтік, экономикалық, саяси тұрақтылығын қамтамасыз етіп, демократиялық құндылықтарды нығайтуға көмектеседі. Елімізде халықтың құқығын қорғау, мемлекеттік қызметтің сапасын арттыру, құқықтық мәдениетті қалыптастыру үшін азаматтық қоғамның маңызы зор.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы