Шымкент. Саясаттағы тұрғын үй мәселесі

  Қазақстандағы тұрғын үй саясаты – халықтың өмір сапасын жақсартуға, тұрғын үймен қамтамасыз етуге бағытталған маңызды мемлекеттік шара. Алайда, тұрғын үй мәселесі әлі де көптеген азаматтар үшін өзекті мәселе болып қалып отыр. Бұл салада мемлекеттік бағдарламалар мен жеңілдіктер болғанымен, баспанаға мұқтаж азаматтар саны әлі де жоғары.

  Тұрғын үй мәселесінің негізгі себептері:
  Жоғары бағалар мен қолжетімділіктің аздығы: Үй бағаларының тұрақты өсуі көптеген отбасыларға баспананы қолжетімсіз етеді. Әсіресе, ірі қалаларда жылжымайтын мүлік бағасы қарқынды түрде өсіп жатыр, бұл тұрғындардың көпшілігінің үй сатып алуға мүмкіндігін шектейді.
Тұрғын үй жетіспеушілігі: Халық санының өсуі және урбанизация нәтижесінде ірі қалаларда тұрғын үйге сұраныс артып келеді. Тұрғын үй құрылысының жеткіліксіз қарқыны немесе ескі үйлерді жаңғырту қажеттігі баспананың тапшылығына әкеледі.
  Жалға беру бағасының қымбаттығы: Ірі қалаларда жалға берілетін тұрғын үйлердің бағасы да қымбаттап барады, бұл жас отбасылар мен жұмысшылар үшін үлкен қаржылық жүктемеге айналды.

  Баспана алу шарттарының күрделілігі: Мемлекеттік тұрғын үй бағдарламалары болса да, олардың шарттары көпшілікке қиын немесе қолжетімсіз болуы мүмкін. Кейбір бағдарламалар бастапқы жарнаны талап етеді, ал бұл жас отбасылар мен аз қамтылған отбасыларға қолайсыз.
   Жас отбасылар мен әлеуметтік осал топтарға қолжетімділіктің төмендігі: Жас отбасылар, көп балалы отбасылар, жалғызбасты аналар және мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қолжетімді баспана мәселесі әлі шешімін таппаған.
   «Нұрлы жер», «Бақытты отбасы»  сияқты мемлекеттік бағдарламалар арқылы халыққа төмен пайыздық мөлшерлемемен баспана алу мүмкіндігі беріледі. Бұл бағдарламалар негізінен көп балалы отбасылар, жас отбасылар, мүгедектер және мемлекеттік қызметкерлерге бағытталған. Мемлекет әлеуметтік және арендалық үйлер салуды қолдайды. Бұл баспана аз қамтылған азаматтар үшін төмен бағамен жалға беріледі немесе олар үшін жеңілдетілген шарттармен сатылады.

  Жас отбасыларға қолдау көрсету және жастарға жеңілдетілген несиелер, алғашқы жарнаға субсидиялар, ұзақ мерзімді ипотека беру арқылы қолдау көрсетіледі. Ауылдық аймақтарда тұрғын үй құрылысы және әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту ауыл жастарының және ауылда қызмет етуші мамандардың баспана мәселесін шешуге бағытталған.

Тұрғын үй мәселесін шешу жолдары:
 1. Тұрғын үй құрылысын арттыру: Жаңа тұрғын үйлердің санын көбейту, әсіресе халық көп шоғырланған ірі қалаларда көпқабатты үйлер салу.
 2. Қолжетімді бағдарламалар мен шарттарды оңайлату: Тұрғын үй бағдарламаларының шарттарын жеңілдету, әсіресе әлеуметтік осал топтар үшін алғашқы жарнаны төмендету және пайыздық мөлшерлемелерді азайту.
3.    Жеке секторды ынталандыру: Жеке құрылыс компанияларын арзан және сапалы тұрғын үйлер салуға ынталандыру, бұл халық үшін қолжетімді бағадағы тұрғын үй санын арттырады.
4.    Жалдау бағдарламаларын дамыту: Азаматтарға ұзақ мерзімді, төмен пайызбен тұрғын үй жалдау мүмкіндігін беру арқылы оларды баспанамен қамтамасыз ету.
5.    Инфрақұрылымдық қолдау: Жаңа аудандарда мектептер, балабақшалар, емханалар және қоғамдық көлік желілерін құру арқылы тұрғындар үшін жайлы жағдай жасау.

Қазақстанда тұрғын үй мәселесін шешу ұзақ мерзімді әрі жан-жақты тәсілді талап етеді. Баспана мәселесін шешу тек үй салумен ғана шектелмейді, сонымен қатар инфрақұрылымды дамыту, жұмыспен қамту, ипотекалық несиелеу жүйесін жетілдіру, және халыққа жеңілдетілген шарттар ұсыну қажет. Халықтың әлеуметтік жағдайына сәйкес келетін тұрғын үй саясатын дамыту елдің тұрақты дамуына және халықтың өмір сүру деңгейінің артуына ықпал етеді.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы