Шымкент. Гендерлік мәселе: Түсінік, себептері және шешу жолдары

Гендерлік мәселе – қоғамдағы ерлер мен әйелдер арасындағы теңсіздік, гендерлік стереотиптер, дискриминация мен зорлық-зомбылық мәселелерін қамтиды. Бұл тақырып көптеген елдерде өзекті, себебі гендерлік теңдік әлеуметтік, экономикалық және саяси даму үшін маңызды.

Гендерлік теңсіздік
Гендерлік теңсіздік – қоғамдағы ерлер мен әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерінің тең болмауы. Бұл мәселе білім беру, жұмыс, саяси қатысу, жалақы және денсаулық сақтау салаларында көрініс табады. Мысалы, әлемде әйелдер орташа есеппен ерлерге қарағанда 20%-ға төмен жалақы алады.
Гендерлік стереотиптер
Гендерлік стереотиптер – қоғамның белгілі бір жынысқа қатысты қалыптасқан түсініктері мен күтулері. Мысалы, «әйелдер үй шаруасымен айналысады, ал ерлер жұмыс істейді» деген түсінік көптеген мәдениетте әлі де сақталады. Бұл стереотиптер әйелдердің мансаптық мүмкіндіктерін шектейді және гендерлік теңсіздікті күшейтеді.
Гендерлік зорлық-зомбылық
Гендерлік зорлық-зомбылық – әйелдер мен қыздарға қарсы жасалатын физикалық, сексуалдық немесе психологиялық зорлық-зомбылық. Әлем бойынша әрбір үш әйелдің бірі өмірінде осындай зорлыққа ұшырайды. Гендерлік зорлық-зомбылықтың себептері – мәдени, әлеуметтік және экономикалық факторлар.
Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету шаралары
Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету үшін кешенді шаралар қажет. Оған гендерлік теңдік туралы білім беру, стереотиптерді бұзу, жастарды теңдікке тәрбиелеу кіреді. Сонымен қатар, гендерлік зорлық-зомбылыққа қарсы заңдарды қабылдау және әйелдердің экономикалық, саяси процестерге қатысуын қолдау маңызды.
Гендерлік мәселе – қоғамның барлық мүшелеріне қатысты
Гендерлік мәселе тек әйелдерге ғана қатысты емес, ол қоғамның барлық мүшелеріне әсер етеді. Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету арқылы біз әділ, тұрақты және дамыған қоғам құруға үлес қоса аламыз. Бұл мәселені шешу үшін қоғам болып бірге жұмыс істеуіміз қажет.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы