Шымкентте өткен жол қозғалысы қауіпсіздігі акциясы: орташа жылдамдық жүйесін түсіндіру

1 тамыз 2025 жылы Шымкент қаласында Патрульдік полиция полкі мен Жастар ресурстық орталығы бірігіп ерекше форматтағы ақпараттық‑түсіндіру акциясын өткізді. Негізгі тақырып орташа жылдамдық жүйесінің маңыздылығы болды. Акция барысында жүргізушілерге осы жүйенің көлік қауіпсіздігіне қосатын үлесі түсіндіріліп, арнайы жадынамалық парақшалар таратылды. Шара қозғалыс тәртібін нығайтып, апат пен адам өлімін төмендетуге бағытталған нақты қадам ретінде ұйымдастырылды.

Жүргізушілерге таралған материалдарда орташа жылдамдықты сақтау арқылы жолдағы апат қаупін азайтуға болатындығы айқын көрсетілді. Бұл технология өткен жылғы республикалық деңгейдегі енгізілімдермен сәйкес келеді: 2024 жылдың желтоқсанынан бастап елімізде орташа жылдамдықты бақылау жүйелері пилоттық режимде енгізілген, ал 2025 жылдың қаңтарында әлі айыппұлдар салынбай, дәл тестілеу режимінде болды. Шымкент — Қызылорда және Шымкент — Тараз жолдарында осы бақылау жүйелері жұмыс істейді, жылдамдық шегі 110 км/сағ мөлшерінде белгіленген яы

Осы акция Шымкентке тән өз заман талабына сай ақпараттық сипатқа ие болды: орташа жылдамдық жүйесінің техникалық маңызын нақты түсіндіру мен парақшалар арқылы практикалық қолдануды көрсету. Бұрынғы жылдарда полицейлер көбіне жазалау шараларына баса назар аударса, бүгінгі бағыт — алдымен түсіндіру, құқықтық мәдениетті нығайту және жүргізушілердің санасын өзгерту.

Өткен жылдардағы ұқсас жоба 2025 жылдың маусымында Шымкентте өткізілген кең көлемді флешмоб болды. Ол «Жол қауіпсіздігі – біздің ортақ ісіміз» ұранымен өтті және жүздеген қатысушы жиналған шарада жас инспекторлар, студенттер мен полиция қызметкерлері бірге ұйымшылдықты көрсетті. Бұл шарада жол жүру ережелерінің маңыздылығы туралы айтты, бірақ орташа жылдамдық жүйесін терең қарастырмады, өйткені басты назар жастармен жүргізушілік мәдениетті насихаттауға аударылды.

Ал 2023–2024 жылдары Шымкент пен басқа қалаларда өткізілген акциялар көбіне тек шлем кию, белгіленген маршрутта жүру, жүргізушілік жауапкершілік құрылымдарына назар аудартқанымен, нақты жылдамдықтардың мониторингін практикалық енгізу ерекшеленбеді. Бұл жолғы 1 тамыздағы формат — нақты жүйенің іс жүзіндегі механизмін танымдық деңгейде таныстыру болғандықтан ерекше.

Ақша немесе кіріске сүйенбестен жүргізушілердің өздерін орташа жылдамдық бақылаудың айнымалыларымен таныстыру — әлеуметтік жауапкершілікті арттыратын стратегиялық қадам. Жадынамалық парақшаларда камералардың орналасқан аймақтары, тіркеу технологиясы мен жалақы анықтама құрылымдары туралы да мәлімет берілді. Бұл алғашқы рет емес, бірақ алғаш рет іс‑шара мұндай ақпаратпен толық тасымалданды.

Қоғам пікірі бойынша да бұл бастама оң қабылданды. Жергілікті тұрғындар мен жүргізушілер акция кезеңінде түсіндірме жұмыстарға мұқият қатысып, мотивтейтін сұрақтар қойды. Әсіресе қоғамдық чаттар мен әлеуметтік желілерде бұл жолдағы бейілдік пікірлер белсенді талданды: көпшілігі орташа жылдамдықты бақылаудың жол апаттарын азайтудағы рөлін түсініп, қолдау білдірді.

Құқық қорғау органдарының айтуынша, әрекет тек тыйым салумен шектелмей, көлікте мәдениетті әрі жауапкершілікпен қозғалысты қалыптастыруға бағытталған. Бұл көзқарас Шымкентке тән пилоттық сипаттың бірге жүруіне негізделеді: тек камераларды орнатумен емес, азаматтық сипаттағы түсіндіру арқылы норманы қалыптастыру.

Алдағы уақытта полиция бұл бағытты басқа аудандарда да таратып, тұрақты акция форматында қабылдауды жоспарлап отыр. Әсіресе ауылдық жерлерде жолдарда орташа жылдамдықты бақылау жүйесі орнатылған қауіпті учаскелердің айналасында түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру — бұл қоғамдық қауіпсіздікті арттыруға қосатын нақты қадам болады.

Қорытындылай келе, 1 тамызда өткізілген акция — Шымкент қаласында жолдағы тәртіпті ынталандыру мен құқықтық мәдениет қалыптастыруда жаңа кезеңге басқан қадам. Ол өткен жылдардағы акциялардан ерекшеленеді: нақты жүйені таныстыру, түсіндіру жұмысының тиімділігі мен халықпен ашық диалог — бәрі бір мақсатқа: апат пен адам өлімін азайтуға бағытталып отыр. Жолдағы орташа жылдамдық — бұл сенімді жол қозғалысы кепілі, ал біздің міндет — оны бірге сақтап, қоғам қауіпсіздігін нығайту.