Шымкентте ата-аналар комитеттері төрағаларының қатысуымен кеңейтілген кеңес өтті: кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтарды алдын алу және балалардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру

2025 жылғы 29 қыркүйекте Шымкент қаласының прокуратурасы қаладағы 162 мемлекеттік және 135 жеке мектептің ата-аналар комитеті төрағаларын біріктірген кеңейтілген кеңес өткізді. Кеңес «Zoom» платформасы арқылы онлайн форматта ұйымдастырылып, оған 5 мыңнан астам ата-ана қатысты. Іс-шараның басты мақсаты – кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың алдын алу, олардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру және ата-аналарға тиісті түсіндірмелер беру болды.
Кеңес барысында қала прокуратурасының өкілдері балалар мен жасөспірімдердің құқық бұзушылыққа бармауы үшін атқарылып жатқан жұмыстарға тоқталып, ата-аналарды жауапкершілікке шақырды. Ата-аналарға балалардың мінез-құлқын жүйелі бақылау, олардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру, мектеп пен құқық қорғау органдарымен тығыз байланыста болу қажеттілігі түсіндірілді. Сонымен қатар, кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылық түрлері, олардың себептері және алдын алу жолдары жөнінде толық ақпарат берілді.
Кеңестің негізгі мәселелерінің бірі – балалардың бос уақытын тиімді пайдалану. Заманауи қоғамда балалардың бос уақыты көбіне сандық технологиялар мен әлеуметтік желілерге жұмсалады. Сол себептен ата-аналар мен мектеп әкімшілігі балалардың бос уақытын құрылымдық түрде ұйымдастыруға, спорттық, шығармашылық және мәдени іс-шараларға тартуға шақырылады. Бұл шаралар балалардың физикалық және психологиялық дамуына оң әсерін тигізеді, олардың дұрыс құндылықтарды қалыптастыруына көмектеседі және құқық бұзушылыққа бару ықтималдығын төмендетеді.
Кеңес барысында прокурорлар балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің әр түрлі аспектілерін түсіндірді. Бірінші кезекте, ата-аналардың балаларымен ашық және сенімді қарым-қатынас орнатуы маңызды екені айтылды. Балалар өздерінің ойлары мен сезімдерін ата-аналарымен бөлісе алған жағдайда, олар қиындықтарға қарсы тұруда, дұрыс шешім қабылдауда сенімді бола алады. Ата-аналардың бақылауы тек қатаңдық немесе тыйым салу арқылы ғана емес, сонымен қатар сүйіспеншілік, түсіністік және қолдау арқылы жүзеге асырылуы тиіс.
Кеңес барысында құқық бұзушылықтың алдын алу шараларының бірі ретінде мектеп пен құқық қорғау органдарының бірлескен жұмысы қарастырылды. Мысалы, мектептердің тәрбие жұмысы мен қосымша сабақтары арқылы балаларға құқықтық мәдениет қалыптастыруға, заңды сақтау қажеттілігін түсіндіруге болады. Сонымен қатар, құқық қорғау органдары мен мектеп әкімшілігі бірлесе отырып, балалардың қауіпті аймақтарға бармауын қадағалайды, күдік тудыратын жағдайларды уақытылы анықтап, тиісті шаралар қолданады.
Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықты алдын алу – тек құқық қорғау органдарының міндеті емес, бүкіл қоғамның ортақ жауапкершілігі. Ата-аналардың рөлі айрықша маңызды, себебі балалардың өміріндегі негізгі тәрбие мен құндылықтарды қалыптастыру көбіне отбасынан басталады. Әрбір ата-ана өз баласының мінез-құлқына, әлеуметтік әрекеттеріне және оқу процесіне жауапкершілікпен қарауы тиіс. Мектептермен және құқық қорғау органдарымен бірігіп жұмыс істеу балаларды қауіпті жағдайлардан қорғауға мүмкіндік береді.
Кеңес барысында арнайы статистикалық мәліметтер де қарастырылды. Шымкент қаласында кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың негізгі түрлері – ұрлық, кішкене бұзақылық, әлеуметтік желілерде заңсыз әрекеттер жасау, мектеп ішіндегі тәртіп бұзушылықтар және кейде нашақорлыққа қатысты жағдайлар. Қала прокуратурасының деректері көрсеткендей, балалардың құқық бұзушылыққа бару ықтималдығын төмендету үшін мектеп, отбасы және қоғамдық ұйымдардың бірлескен жұмысы маңызды.
Ата-аналарға кеңес барысында балалардың психологиялық дамуына көңіл бөлу қажеттілігі де ескертілді. Балалардың көңіл-күйі, эмоциялық жағдайы, достармен қарым-қатынасы және әлеуметтік байланыстары олардың әрекеттеріне тікелей әсер етеді. Сол себептен ата-аналарға психологтар мен әлеуметтік қызметкерлермен бірге жұмыс істеу ұсынылды. Бұл балаларға өз проблемаларын дұрыс жолмен шешуге, қиындықтарға қарсы тұруға және құқық бұзушылыққа бармауға мүмкіндік береді.
Кеңес барысында бос уақытты тиімді пайдалану үшін әртүрлі ұсыныстар берілді. Мысалы, спорттық секциялар мен үйірмелерге қатыстыру, шығармашылық жобалар мен көркемөнер сабақтарына тарту, әлеуметтік қызмет пен волонтерлік іс-шараларға қатысу – балалардың дамуына оң әсер етеді. Сонымен қатар, ата-аналарға балалардың интернеттегі іс-әрекеттерін бақылау, қауіпті сайттар мен қауіпті байланыстардан қорғау туралы нақты кеңестер берілді.
Іс-шара барысында құқық қорғау органдары мен прокуратура өкілдері ата-аналарға нақты әрекет алгоритмін ұсынды: баланың мінез-құлқында өзгерістер байқалған жағдайда не істеу, күдік тудыратын жағдайларды қалай анықтау, қажет болған жағдайда кімге хабарлау керектігі түсіндірілді. Бұл алгоритмдер ата-аналарға өз балаларының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және құқық бұзушылыққа бармауына нақты құралдар берді.
Кеңес соңында қала прокуратурасының өкілдері ата-аналарды балалармен тығыз қарым-қатынас орнатуға, олардың мінез-құлқын, оқуын және бос уақытын жүйелі бақылауға шақырды. Балаларды қорғау – тек құқық қорғау органдарының міндеті емес, әрбір ата-ананың жауапкершілігі екенін ерекше атап өтті. Осы бірлескен шаралардың нәтижесінде балалар қауіпсіз, салауатты және жарқын болашаққа қадам басады.
Міне, осы іс-шараның маңыздылығы да осында: ата-аналардың белсенді қатысуы, құқық қорғау органдарымен тығыз байланыс, мектеп пен отбасы арасындағы үйлесімділік балалардың құқық бұзушылыққа бармауына және олардың дамуына жағдай жасайды. Кеңеске қатысқан ата-аналар өз тәжірибелерімен бөлісіп, ұсыныстар айтты, өзара пікір алмасу арқылы балалардың тәрбиесіне қатысты жаңа тәсілдер мен шешімдерді талқылады.
Қорытындылай келе, 2025 жылғы 29 қыркүйектегі бұл кеңейтілген кеңес – Шымкент қаласында кәмелетке толмағандардың құқық бұзушылықтарын алдын алуға бағытталған маңызды бастама. Ол балалардың қауіпсіздігі мен салауатты дамуын қамтамасыз ету, ата-аналардың жауапкершілігін арттыру, мектеп пен құқық қорғау органдарының бірлескен іс-қимылын нығайту сияқты стратегиялық міндеттерді іске асырады. Балаларымыздың жарқын, қауіпсіз және салауатты болашағы – біз барлық қатысушылардың бірлескен қамқорлығында.