Түркістан облысы. Қазақстанда алкоголь мен темекі шегуге қарсы күрес тек заңнамалық актілер мен салықтық шаралармен ғана шектелмейді.

Қазақстанда алкоголь мен темекі шегуге қарсы күрес тек заңнамалық актілер мен салықтық шаралармен ғана шектелмейді. Бұл мәселеде мемлекеттің басымдықтары қоғамның денсаулығын жақсарту, халықтың зиянды әдеттерден бас тартуына ықпал ету және салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталған.
1. Қоғамдық орындардағы шектеулерді күшейту

Қазақстанда қоғамдық орындарда темекі шегуге және алкогольді тұтынуға қатысты шектеулер күшейтілді. 2019 жылы қабылданған жаңа нормаларға сәйкес, мейрамханалар, кафелер, парктер және басқа да қоғамдық орындарда темекі шегуге тыйым салынған. Бұл шаралар пассивті темекі шегуден қорғануды күшейтіп, темекі өнімдерін тұтынуды азайтуға ықпал етеді.

Ашық ауада шектеулер: Көпшілік жиі жиналатын қоғамдық орындарда, соның ішінде балалар алаңдары, спорттық объектілер және қоғамдық көліктер аялдамаларында темекі шегуге толық тыйым салынды. Бұл темекі шегушілердің санын азайтуға және зиянды әдеттердің кең таралмауына септігін тигізеді.

2. Балалар мен жастарды қорғау

Мемлекет жастар мен балаларды зиянды әдеттерден қорғауға ерекше мән береді. Бұл топтарды зиянды заттарға қызығушылық танытудан сақтау мақсатында арнайы бағдарламалар қабылданған. Мектептер мен колледждерде салауатты өмір салты бойынша оқыту бағдарламалары, тренингтер және семинарлар өткізіледі.

Ерте профилактика: Мектеп оқушылары мен колледж студенттеріне арнап темекі шегудің және алкоголь ішудің зияны туралы сабақтар өткізіледі. Жастарға арналған тренингтер мен семинарларда оларға зиянды әдеттерден аулақ болуға, дұрыс шешім қабылдауға үйретіледі.

3. Алкоголь өнімдерін сату уақыты мен орындарына шектеулер

Алкоголь өнімдерін сатуға қатысты қатаң шектеулер енгізілген. Алкогольді сатуға рұқсат етілген уақыт аралығы сағат 12:00-ден 21:00-ге дейінгі аралықпен шектелді. Сонымен қатар, алкоголь өнімдерін сату дүкендер мен мейрамханаларға ғана рұқсат етілген, ал мектептер, балабақшалар мен денсаулық сақтау мекемелерінің жанында бұл өнімдерді сатуға тыйым салынады.

Түнгі сағаттарда алкоголь сатуға тыйым: Алкогольді түнгі уақытта сатуға тыйым салу зиянды әдеттерді бақылауда ұстауға және жастар арасындағы ішімдікке тәуелділікті төмендетуге бағытталған тиімді шаралардың бірі болып отыр. Бұл шектеулер қоғамдық тәртіпті сақтауға және қылмыстық оқиғаларды азайтуға да ықпал етеді.

4. Медициналық көмекті кеңейту

Алкоголь мен темекіге тәуелділіктен арылу үшін арнайы медициналық көмек орталықтары мен қызметтері жұмыс істейді. Бұл орталықтар тәуелділікке тап болған азаматтарға психологиялық, медициналық және реабилитациялық қолдау көрсетеді. Жыл сайын темекі мен алкогольге тәуелділікті емдеу бойынша жаңа әдістер енгізіліп, заманауи жабдықтар мен технологиялар қолданылуда.

Тәуелділіктен арылу бағдарламалары: Алкоголь және шылым шегуден бас тартқысы келетіндерге арналған мемлекеттік және жеке орталықтарда емдеу және кеңес беру бағдарламалары жүргізіледі. Тәуелділіктен арылу бағдарламаларына ерікті түрде қатысу халықтың зиянды әдеттерден бас тартуына ықпал етуде.

5. Ақпараттық және насихаттық кампаниялар

Алкоголь мен темекіге қарсы күресте мемлекет ақпараттық насихаттау жұмыстарын да кеңінен жүргізеді. Бұқаралық ақпарат құралдары арқылы зиянды әдеттердің зияндылығы, денсаулыққа тигізетін зияны туралы бейне роликтер, бағдарламалар мен мақалалар таратылады.

Кең ауқымды ақпараттық науқандар: Темекі мен алкогольдің зияны туралы әлеуметтік роликтер мен акциялар халықтың назарына ұсынылып, салауатты өмір салтын ұстанудың артықшылықтары түсіндіріледі. Бұл науқандарды іске асыру үшін мемлекеттік мекемелер мен қоғамдық ұйымдар бірлесіп жұмыс істейді.

6. Алкоголь мен темекіге қарсы салықтық саясат

Қазақстанда алкоголь мен темекі өнімдеріне акциздік салықтардың жоғары болуы өнімдердің бағасын өсіруге ықпал етеді, бұл өз кезегінде зиянды заттардың тұтынуын азайтады. Мемлекет акциздік мөлшерлемелерді жыл сайын арттырып отыру арқылы алкоголь мен темекі өнімдеріне сұранысты шектеуге бағытталған саясатты ұстануда.

Акциздердің өсуі: Акциздер өнімнің соңғы бағасына айтарлықтай әсер етіп, оларды сатып алу мүмкіндігін төмендетеді. Салықтардың жоғары болуы әсіресе жастар арасында алкоголь мен темекі өнімдерінің қолжетімділігін шектейді.

7. Халықаралық ынтымақтастық

Қазақстан алкоголь мен темекіге қарсы күрес бойынша халықаралық ұйымдармен, соның ішінде Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымымен (ДДСҰ) бірлесе жұмыс істейді. Мемлекет халықаралық тәжірибені ескере отырып, темекі мен алкогольге қарсы шараларды енгізіп, оларды жетілдіруде.

Халықаралық келісімдер: Қазақстан темекі мен алкоголь өнімдеріне қатысты халықаралық шарттар мен келісімдерге қол қойып, олардың талаптарын орындауда. Бұл шаралар зиянды әдеттерге қарсы күресті күшейтуде және қоғамдық денсаулық сақтау саласында жетістіктерге жетуге көмектесуде.

Қорытынды

Қазақстанда алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес жан-жақты бағытта жүргізіліп жатыр. Қоғамдық денсаулық сақтау, заңнамалық шектеулер, салықтық саясат және ақпараттық насихаттау шаралары арқылы мемлекет зиянды әдеттерді азайтуға тырысады. Бұл шаралар халықтың денсаулығын қорғауға, салауатты өмір салтын қалыптастыруға және зиянды заттарға тәуелділікті төмендетуге бағытталған ұзақ мерзімді стратегияны құрайды.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы