Шымкент. Қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлікті нығайту – еліміздің тұрақты дамуының және бейбіт өмірдің кепілі болып табылады.

Қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлікті нығайту – еліміздің тұрақты дамуының және бейбіт өмірдің кепілі болып табылады. Қазақстан халқының әлеуметтік және мәдени тұрғыдан әртүрлілігі ел ішіндегі бірлікті сақтаудың маңызды шарты ретінде қарастырылады. Мемлекеттің негізгі міндеті – әртүрлі этнос өкілдері арасында тең құқықтылық пен өзара сыйластықты қамтамасыз етіп, әрбір азаматтың мүдделерін қорғау. Бұл бағыттағы жұмыстар еліміздің болашағын нығайтып, бейбітшілікті сақтауға ықпал етеді.

Қоғамдық келісімнің маңызы

Қоғамдық келісім – бұл қоғамдағы барлық этникалық және әлеуметтік топтардың бейбіт өмір сүруіне, бір-бірін түсінуіне және қолдауға негізделген әлеуметтік құндылық. Ол адамдар арасындағы өзара құрметке, толеранттылыққа және теңдікке негізделген қарым-қатынасты қолдауды көздейді. Қоғамдық келісім – әлеуметтік, экономикалық және саяси тұрақтылықтың негізі, ол еліміздің ұзақ мерзімді дамуы үшін қажет.

Қазақстан сияқты көпұлтты мемлекеттер үшін қоғамдық келісім аса маңызды. Тәуелсіздік алғаннан бері елімізде қоғамдық келісімді нығайтуға бағытталған бірқатар маңызды бастамалар жүзеге асырылды. Олардың қатарында Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы, этносаралық қарым-қатынастарды реттеуге бағытталған заңнамалық базаның қалыптасуы және мемлекеттік саясаттың тұрақтылығын қамтамасыз ету шаралары бар.

Жалпыұлттық бірлік ұғымы

Жалпыұлттық бірлік – бұл әрбір азаматтың, этнос немесе дін өкілдерінің мемлекет алдындағы жауапкершілігін сезініп, ортақ мақсатқа қол жеткізуге деген ынтасын білдіреді. Жалпыұлттық бірлік мемлекет ішіндегі барлық топтардың өзара түсіністігі мен бірлескен іс-қимылдарын қамтамасыз етеді. Бұл ұғым қоғамның саяси, мәдени және экономикалық деңгейде біртұтас дамуын көздейді.

Қазақстанның жалпыұлттық бірлігін нығайтуда ұлттық мәдениеттер мен дәстүрлердің сақталуы, діни еркіндік және тілдік әртүрлілікке құрмет маңызды рөл атқарады. Елде бірлік тек этносаралық қатынастармен шектелмейді, ол барлық азаматтардың, оның ішінде әлеуметтік топтар мен жас ұрпақтың ортақ мүдделерге негізделген келісімі арқылы қалыптасады.

Қоғамдық келісім мен бірлікті нығайту жолдары

Қазақстанда қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлікті нығайту мақсатында бірқатар шаралар жүзеге асырылады. Бұл шаралар мемлекеттің саяси тұрақтылығын сақтауға, этносаралық және дінаралық қатынастарды жақсартуға бағытталған.

    1.    Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметі: Қазақстан халқы Ассамблеясы этносаралық қарым-қатынастарды үйлестіретін негізгі орган болып табылады. Ассамблеяның мақсаты – этникалық және діни топтар арасындағы өзара түсіністік пен бірлікті сақтау. Ассамблея әртүрлі мәдениеттердің дамуына ықпал етіп, этносаралық байланыстарды нығайтуға бағытталған шараларды жүзеге асырады. Ассамблея аясында әртүрлі этностар мен діни топтар арасында мәдени шаралар, конференциялар мен кездесулер ұйымдастырылады.
    2.    Толеранттылықты дамыту және насихаттау: Қазақстанда толеранттылықты қалыптастыру және оны насихаттау саясаты елдің болашағын қамтамасыз етудің негізгі шарты болып табылады. Білім беру жүйесінде және бұқаралық ақпарат құралдарында көпұлтты қоғамның құндылықтары насихатталып, балалар мен жастар арасында этникалық әртүрлілікке деген құрмет қалыптастырылады.
    3.    Мәдени және діни әртүрлілікке құрмет көрсету: Мемлекет әрбір этникалық және діни топтың құқықтарын сақтауға ерекше мән береді. Қазақстанда әртүрлі этникалық топтардың мәдениеті мен дәстүрлерін сақтап қалуға жағдай жасалған. Сонымен қатар, діни еркіндікке құрмет көрсетіліп, барлық дін өкілдерінің діни рәсімдерді еркін орындауына мүмкіндік беріледі.
    4.    Әлеуметтік әділеттілік пен теңдік: Қоғамдағы әділеттілікті қамтамасыз ету үшін барлық азаматтарға тең құқықтар мен мүмкіндіктер берілуі тиіс. Мемлекет әлеуметтік топтар арасындағы теңсіздікті жоюға бағытталған саясат жүргізіп, халықтың әл-ауқатын арттыруға күш салады. Әлеуметтік әділеттілік қоғамдық келісімнің негізгі шарты болып табылады, себебі қоғамдағы әділетсіздік пен теңсіздік ұлттық бірлікке кері әсерін тигізуі мүмкін.
    5.    Білім беру мен мәдениет саласындағы реформалар: Білім беру саласында қоғамдық келісімді нығайтуға бағытталған бағдарламалар енгізілген. Бұл бағдарламалар этносаралық қарым-қатынас мәдениетін қалыптастыруға, жастардың өзара құрметпен қарауына және елдің тарихи мұрасын сақтауына ықпал етеді. Сонымен қатар, мәдениет саласында этносаралық келісімді нығайтуға бағытталған жобалар жүзеге асырылады.

Проблемалар мен қиындықтар

Қазақстанда қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлікті нығайту барысында бірқатар қиындықтар кездеседі. Елдегі кейбір этносаралық қатынастар аймақтық ерекшеліктерге байланысты шиеленісуі мүмкін. Әсіресе, әлеуметтік-экономикалық даму деңгейі әртүрлі өңірлерде этносаралық қарым-қатынастар күрделене түседі.

Сонымен қатар, қоғамдағы әлеуметтік теңсіздік пен әділетсіздік те ұлттық бірлікті әлсіретеді. Егер азаматтар арасындағы әлеуметтік айырмашылықтар үлкен болса, бұл жағдай этносаралық түсіністікке кері әсерін тигізуі мүмкін. Осыған байланысты мемлекет әлеуметтік саясатты күшейтіп, халықтың өмір сүру деңгейін жақсартуға бағытталған реформаларды жүзеге асыруы тиіс.

Қоғамдық келісім мен бірлікті нығайту бойынша ұсыныстар

    1.    Мемлекеттік саясаттың тұрақтылығын қамтамасыз ету: Қоғамдық келісім мен ұлттық бірлікті нығайту үшін мемлекет тұрақты және әділ саясат жүргізуі керек. Мемлекеттік саясат этникалық және діни топтардың құқықтарын қорғауды, олардың мәдениеті мен дәстүрлерін сақтауды қамтамасыз етуі тиіс.
    2.    Этносаралық және дінаралық диалогты қолдау: Қазақстанда этносаралық және дінаралық диалогты нығайтуға бағытталған бағдарламалар мен жобаларды дамыту қажет. Бұл диалог этносаралық түсіністікті жақсартып, қоғамның барлық мүшелерін бір мақсатқа бағыттайды.
    3.    Жастардың рөлін арттыру: Жастар қоғамдық келісім мен ұлттық бірлікті нығайтуда маңызды рөл атқарады. Сондықтан жастар арасында этносаралық қатынастар мәдениетін қалыптастыруға бағытталған білім беру бағдарламаларын дамыту қажет. Жастардың елдің болашағына деген сенімін нығайту үшін оларға білім беру және жұмысқа орналасу саласында тең мүмкіндіктер беру маңызды.
    4.    БАҚ рөлін күшейту: Бұқаралық ақпарат құралдары этносаралық келісімді нығайтуда маңызды рөл атқарады. БАҚ арқылы толеранттылықты насихаттап, этносаралық қатынастардың оң тәжірибелерін көрсету қажет. Сонымен қатар, БАҚ этникалық және діни топтардың мәдениетіне құрметпен қарауды қалыптастыруға ықпал етуі тиіс.
    5.    Азаматтық қоғамның рөлін күшейту: Азаматтық қоғамның өкілдері қоғамдық келісімді нығайтуға бағытталған түрлі жобаларға белсене қатысып, этносаралық келісімнің сақталуына үлес қоса алады. Мемлекет азаматтық қоғамды қолдап, оның қызметін дамытуға жағдай жасауы қажет.

Қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлік – Қазақстанның саяси және әлеуметтік тұрақтылығының маңызды кепілі. Елдің болашағы халықтың бірлігінде, этносаралық және дінаралық келісімнің сақталуында. Қазақстанда қоғамдық келісімді нығайту мақсатында этносаралық қатынастарды үйлестіру, толеранттылықты насихаттау және мәдени әртүрлілікті қолдау бағытында маңызды жұмыстар жүргізіліп жатыр. Қоғамдық келісімді нығайту үшін барлық азаматтардың жауапкершілігі мен бірлігін күшейту қажет, бұл еліміздің ұзақ мерзімді даму жолын қамтамасыз етеді.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы