Түркістан облысы. Алкагольге және шылым шегуге қарсы шаралар

Алкоголь мен шылым шегу – бүгінгі қоғамның басты проблемаларының бірі. Әр түрлі себептерге байланысты бұл заттарға тәуелді адамдар саны күннен-күнге артып келеді. Адамдардың денсаулығына және жалпы қоғамға кері әсерін тигізетін бұл әдеттермен күресу өте маңызды. Сондықтан алкоголь мен шылым шегуге қарсы шараларды күшейту – мемлекет үшін де, халық үшін де қажет.

Алкоголь мен шылым шегудің зияны

Алкоголь мен темекінің адам денсаулығына тигізер зияны зор. Алкоголь – бауыр, жүрек, жүйке жүйесі секілді мүшелерге зиян келтіріп, оларды уақыт өте зақымдайды. Бауыр циррозы, жүрек-қан тамырлары аурулары, депрессия сияқты көптеген аурулар осы затты шамадан тыс тұтынудан пайда болады. Ал шылым шегу өкпе қатерлі ісігі, бронхит, жүрек аурулары сияқты түрлі ауруларға әкеледі. Сонымен қатар, темекі түтіні айналадағы адамдарға да зиянын тигізіп, пассивті шегушілік арқылы олардың денсаулығына кері әсер етеді.

Шылым мен алкоголь тек денсаулыққа ғана емес, сонымен қатар адамның өмір сүру сапасына да кері әсерін тигізеді. Бұл заттарға тәуелді адамдарда жұмысқа деген ынта-жігері, өмірге деген құштарлығы төмендейді. Көптеген адамдар осы әдеттердің кесірінен өз мүмкіндіктерін толық пайдалана алмай, өзін-өзі дамытудан артта қалып жатады.

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар

Мемлекет бұл зиянды әдеттермен күрес мақсатында түрлі шаралар қолдануда. Олардың қатарына халықты ақпараттандыру, заңнамалық шектеулер, мектептерде білім беру бағдарламалары сияқты бағыттар кіреді.

    1.    Ақпараттық жұмыстар. Халық арасында алкоголь мен темекінің зияны туралы ақпараттық жұмыстарды арттыру қажет. Теледидар, радио, әлеуметтік желілер арқылы осы заттардың денсаулыққа қаншалықты қауіпті екенін түсіндіру қажет. Адамдар бұл әдеттердің салдары туралы толық ақпарат алған жағдайда, олардан бас тартуға ынталанады.
    2.    Жасөспірімдерге білім беру. Мектептерде және басқа білім беру мекемелерінде алкоголь мен шылымның зияны туралы білім беру өте маңызды. Жасөспірімдерге ерте жастан бастап осы заттардың қауіптілігі туралы ақпарат беру арқылы оларды зиянды әдеттерден қорғауға болады. Мектептерде бұл тақырыпқа арналған арнайы сабақтар, сынып сағаттары өткізілуі тиіс.
    3.    Жарнамаға шектеу қою. Темекі және алкоголь өнімдеріне жарнама жасауға шектеулер қою да маңызды шаралардың бірі. Көптеген елдерде алкоголь мен темекі өнімдерінің жарнамасы толығымен тыйым салынған, ал Қазақстанда да бұл бағытта шектеулер енгізілген. Жарнаманың әсерінен жасөспірімдер мен жастар бұл өнімдерге қызығушылық танытады, сондықтан жарнаманы азайту олардың бұл өнімдерге деген қызығушылығын төмендетеді.
    4.    Бағаны арттыру және қолжетімділікті шектеу. Алкоголь мен шылым өнімдерінің бағасын көтеру – сұранысты азайтудың тиімді әдісі. Бағасы жоғары болған жағдайда, адамдар бұл өнімдерді сатып алуға аз қызығады. Сонымен қатар, жастар арасында бұл өнімдерді заңсыз сатумен күресу керек. Дүкендерде алкоголь мен темекіні кәмелетке толмағандарға сату заңмен қатаң қадағалануы тиіс.
    5.    Қоғамдық орындарда шылым шегуге тыйым салу. Көптеген елдерде қоғамдық орындарда темекі шегуге тыйым салынған. Бұл шара айналадағы адамдарды пассивті шегушіліктен қорғауға бағытталған. Қазақстанда да қоғамдық орындарда, соның ішінде сауда орталықтары, мейрамханалар, жұмыс орындарында темекі шегуге тыйым салынған. Бұл шара арқылы шылым шегушілерге қысым жасамай, керісінше қоғамға зиян келтірмеуді мақсат етеді.

Әлеуметтік қолдау көрсету

Алкоголь мен шылымнан бас тартқысы келетін адамдарға көмек көрсету де маңызды. Мұндай адамдарға психологиялық көмек, арнайы орталықтардағы қолдау қызметтері қажет. Тәуелділікке душар болған адамдарға көмек көрсететін ұйымдар саны артуы қажет. Сондай-ақ, жұмыс орындарында және білім беру орындарында арнайы семинарлар, тренингтер өткізу арқылы адамдардың зиянды әдеттерден арылуына көмектесу керек.

Қоғамдық сананы өзгерту

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы күресте қоғамдық сананы өзгерту өте маңызды. Қоғамда зиянды әдеттерді қолдамау мәдениетін қалыптастыру керек. Жасөспірімдер мен жастар арасында осы заттарға деген қызығушылықты төмендету үшін зиянды әдеттерді сәнді қылып көрсету үрдісін жою қажет. Қоғам зиянды әдеттерден аулақ болуға, салауатты өмір салтын насихаттауға бағытталуы тиіс.

Бұл мәселеде отбасылардың рөлі де үлкен. Ата-аналар балаларына үлгі көрсетіп, зиянды әдеттерден аулақ болу керектігін түсіндіруі керек. Сонымен қатар, мектептерде де осы тақырыпта тәрбие сағаттарын өткізіп, оқушыларға алкоголь мен шылым шегудің зиянды екенін айтып отыру қажет.

Дені сау қоғам қалыптастыру

Қорытындылай келе, алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес – қоғамның денсаулығын жақсарту үшін жасалып жатқан шаралардың бірі. Адамдардың дені сау болып, толыққанды өмір сүре алуы үшін бұл зиянды әдеттерден арылу маңызды. Бұл тек мемлекеттің ғана емес, қоғамның әрбір мүшесінің жауапкершілігі. Мемлекет ақпараттандыру жұмыстарын жүргізіп, заңнамалық шектеулер қойып, арнайы бағдарламалар жүзеге асырып жатқан кезде әрбір адам да өзінің өмірін өзгертуге қадам жасауы қажет.

Алкоголь мен темекіге қарсы күресте мемлекет, қоғам, отбасылар және әрбір азамат бірігіп әрекет еткенде ғана нәтижеге қол жеткізуге болады.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы