Шымкент. Тұрғын үй саясаты – бұл мемлекет жүргізетін көпқырлы, кешенді саясат, оның мақсаты – барлық азаматтар үшін қолжетімді және сапалы тұрғын үй қамтамасыз ету.

Тұрғын үй саясаты – бұл мемлекет тарапынан азаматтардың тұрғын үй жағдайларын жақсарту, тұрғын үйге қолжетімділікті арттыру және тұрғын үй саласын дамытуға бағытталған іс-шаралар мен бағдарламалар кешені. Бұл саясат азаматтардың тұратын орнының сапасы мен жағдайын көтеруге, тұрғын үйдің нарықтық бағаларына әсер етуге, әлеуметтік тұрғыдан осал топтарға көмек көрсетуге, сондай-ақ тұрғын үй құрылысын дамытуға бағытталған. Тұрғын үй саясатының тиімділігі елдің әлеуметтік тұрақтылығына, экономикалық дамуына және азаматтардың өмір сапасына әсер етеді.

1. Тұрғын үйдің қолжетімділігі мен сапасы

Тұрғын үй саясатының ең басты мақсаты – барлық азаматтар үшін тұрғын үйдің қолжетімді болуын қамтамасыз ету. Мұнда тұрғын үйді сатып алу немесе жалға алу мүмкіндігін кеңейту, сондай-ақ сапалы және қауіпсіз үй салуды қолдау қарастырылған. Әлеуметтік тұрғыдан осал топтар үшін, мысалы, көпбалалы отбасылар, мүгедектер, зейнеткерлер үшін арзан және қолжетімді тұрғын үй бағдарламалары іске асырылады. Сонымен қатар, жаңа құрылыс жобаларын жүзеге асыру барысында экологиялық талаптарға сай, заманауи инженерлік жүйелерімен жабдықталған үйлер салу маңызды.

2. Тұрғын үй құрылысындағы мемлекеттік қолдау

Тұрғын үй құрылысын дамытуға бағытталған мемлекеттік қолдау маңызды рөл атқарады. Қазақстанда түрлі бағдарламалар арқылы тұрғын үй саласы қаржыландырылады. Әлеуметтік тұрғын үй құрылысына субсидиялар мен жеңілдетілген несиелер беріледі. Сонымен қатар, мемлекет тұрғын үй құрылысын дамытуға арналған аймақтық бағдарламалар да жүргізеді, бұл әсіресе ауылды жерлерде тұрғын үйдің қолжетімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Мемлекеттен берілетін жеңілдіктер мен жеңілдікпен несие алу мүмкіндігі жас азаматтар мен жұмысшылар үшін тиімді.

3. Тұрғын үй несиелендіру жүйесі

Тұрғын үй саясатының маңызды құрамдас бөлігі – тұрғын үй несиелендіру жүйесі. Бұл жүйе азаматтардың өз пәтерін алу үшін қаржылық қолдау көрсетеді. Қазақстанда тұрғын үйге жеңілдетілген несиелер, бастапқы жарнасыз ипотека бағдарламалары, арнайы жеңілдіктер мен субсидиялар арқылы азаматтарға пәтер сатып алу мүмкіндігі беріледі. Сонымен қатар, банктер мен қаржылық ұйымдар арқылы ұсынылатын ипотекалық несиелердің шарттары тұрғын үй сатып алуды жеңілдету мақсатында үнемі жаңартылып отырады. Тұрғын үй саясаты арқылы ипотекалық несиелердің пайыздық мөлшерлемелері төмендетіледі, бұл тұрғын үй сатып алуды жеңілдетеді.

4. Әлеуметтік тұрғын үй бағдарламалары

Әлеуметтік тұрғын үй бағдарламалары – әлеуметтік тұрғыдан осал топтарды, мысалы, көпбалалы отбасыларды, мүмкіндігі шектеулі азаматтарды және зейнеткерлерді қолдауға бағытталған мемлекеттік бағдарламалар. Осы топтар үшін арнайы тұрғын үй бағдарламалары әзірленіп, олар арзан бағаға немесе ұзақ мерзімді жеңілдікпен пәтер алуға мүмкіндік алады. Сонымен қатар, жастар үшін де жеңілдетілген ипотекалық бағдарламалар ұсынылады, бұл олардың өз тұрғын үйіне қол жеткізуін жеңілдетеді.

5. Жалға берілетін тұрғын үй

Жалға берілетін тұрғын үй нарығы да тұрғын үй саясатының құрамдас бөлігі болып табылады. Тұрғын үй нарығындағы жалға берудің бағасы қоғамның әртүрлі топтарының табысына сәйкес болмауы мүмкін. Сондықтан мемлекет жалға берілетін тұрғын үйлердің бағасын реттеу үшін заңнамалық шаралар қабылдайды. Сонымен қатар, жалға берілетін тұрғын үйдің сапасына қатысты стандарттар мен талаптар белгіленеді, бұл тұрғындардың жайлылығын қамтамасыз етеді.

6. Ескі үйлерді жаңарту және реконструкциялау

Ескі тұрғын үйлерді жаңарту және реконструкциялау – бұл тұрғын үй саясатының маңызды аспектісі. Бұл бағытта мемлекет ескі үйлерді қайта жаңғыртуға, олардың қауіпсіздігін арттыруға және өмір сүруге қолайлы жағдай жасауға арналған арнайы бағдарламалар қабылдайды. Мұндай жаңарту жұмыстары көбінесе ірі қалаларда жүргізіледі, онда ескі үйлер тұрғындардың денсаулығына және қауіпсіздігіне қауіп төндіруі мүмкін. Сонымен қатар, ескі үйлерді қайта жаңарту кезінде энергия тиімділігін арттыруға, экологиялық таза құрылыс материалдарын пайдалануға және жаңа технологияларды енгізуге баса назар аударылады.

7. Қала маңындағы және ауылдық жерлердегі тұрғын үй құрылысы

Қала маңындағы және ауылдық жерлерде тұрғын үй құрылысын дамыту да тұрғын үй саясатының маңызды бағыты болып табылады. Қазіргі таңда көптеген адамдар ауылды жерлерде тұрғысы келеді, алайда қалаға жақын жерлерде үйлердің бағасы жоғары. Сондықтан мемлекет қала маңындағы аймақтарда тұрғын үйлер салуды ынталандырады. Бұл ауылдық жерлердің дамуына ықпал етеді және ауыл тұрғындарының өмір сапасын жақсартуға мүмкіндік береді. Ауылдарда тұрғын үй құрылысы тұрғындардың әлеуметтік жағдайын жақсарту, жастарды ауылда ұстап қалу үшін маңызды.

Тұрғын үй саясаты – бұл мемлекет жүргізетін көпқырлы, кешенді саясат, оның мақсаты – барлық азаматтар үшін қолжетімді және сапалы тұрғын үй қамтамасыз ету. Тұрғын үй құрылысын дамыту, әлеуметтік тұрғыдан осал топтарды қолдау, тұрғын үй несиелендіру жүйесін жетілдіру және ескі үйлерді жаңарту сияқты шаралар арқылы мемлекет тұрғын үйдің қолжетімділігін арттыруға тырысады. Тұрғын үй саясаты қоғамның әртүрлі топтарына көмек көрсетіп, азаматтардың өмір сапасын жақсартуға бағытталған.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы