Тұрғын үй жағдайының қазіргі ахуалы

Тұрғын үй мәселесі – кез келген елдегі маңызды әлеуметтік-экономикалық бағыттардың бірі. Қазақстанда бұл бағыт мемлекет тарапынан ерекше назарға алынған. Тұрғын үй саясаты халықтың баспанаға қол жеткізу мүмкіндігін арттырып, өмір сүру жағдайларын жақсартуды мақсат етеді.

Тұрғын үй жағдайының қазіргі ахуалы

Соңғы жылдары Қазақстанда тұрғын үймен қамтамасыз ету қарқынды дамып келеді. Қалаларда жаңа тұрғын үйлер салынуда, ал ауылдық аймақтарда тұрғындардың жағдайын жақсарту шаралары қолға алынуда.
Дегенмен, баспана мәселесі әлі де өзекті. Әсіресе:
    Жастар арасында баспанасыздық;
    Урбанизация әсерінен ірі қалалардағы тұрғын үй тапшылығы;
    Бағалардың қымбаттығы баспана алуды қиындатып отыр.

Мемлекеттік тұрғын үй бағдарламалары

Мемлекет баспанаға қолжетімділікті арттыру үшін бірқатар бағдарламаларды жүзеге асырып келеді:
    1.    “Бақытты отбасы” бағдарламасы
    Бұл бағдарлама аз қамтылған отбасыларға, көпбалалы отбасыларға, мүгедек балалары бар жанұяларға арзан несие алуға мүмкіндік береді.
    Ипотекалық несие жылына 2%-дық мөлшерлемемен беріледі, бастапқы жарна – 10%.
    2.    “7-20-25” бағдарламасы
    Бұл жұмыс істейтін азаматтарға арналған.
    Бастапқы жарна – 20%, жылдық мөлшерлеме – 7%.
    Жаңа салынған тұрғын үйлерді сатып алуға мүмкіндік береді.
    3.    “Нұрлы жер” мемлекеттік бағдарламасы
    Аймақтардағы құрылыс қарқынын арттыруға бағытталған.
    Әсіресе, ауылдық жерлерде тұрғын үйлер салу және инженерлік инфрақұрылыммен қамтамасыз ету басты назарда.
    4.    Жастарға арналған тұрғын үй бағдарламалары
    Қалалық жастарды қолдау мақсатында жалдамалы пәтерлер ұсынылады.
    Мұндай баспаналар Алматы, Астана, Шымкент сияқты ірі қалаларда берілуде.

Жеке тұрғын үй салу

Мемлекет жеке тұрғын үй құрылысын қолдайды. Ауылдық аймақтарда бұл бағытты дамытуға ерекше мән берілуде.
    Азаматтарға тегін жер телімдері беріледі.
    Құрылыс материалдары мен инженерлік инфрақұрылым үшін жеңілдіктер қарастырылған.
    Сумен, жарықпен және газбен қамтамасыз ету мәселесі шешілуде.

Баспана мәселесін шешудегі кедергілер

Қазақстандағы тұрғын үй саясаты қарқынды дамып жатса да, бірқатар қиындықтар бар:
    1.    Бағаның қымбаттауы: Құрылыс материалдарының қымбаттығы мен нарықтағы сұраныстың жоғары болуы бағаны арттырып отыр.
    2.    Қаржылық қолжетімсіздік: Кейбір азаматтардың бастапқы жарнаны төлеуге шамасы жетпейді.
    3.    Урбанизация: Ауылдық жерлерден қалаға көшіп жатқан халық санының артуы тұрғын үй тапшылығын тудырып отыр.
    4.    Инфрақұрылымның жеткіліксіздігі: Ауылдық аймақтарда жаңа тұрғын үйлерге қажетті инфрақұрылымның дамымауы – өзекті мәселе.

Тұрғын үй саясатын жақсарту жолдары

Мемлекет баспана мәселесін шешу үшін бірқатар шараларды жоспарлауда:
    Инновациялық технологияларды енгізу: Құрылыс саласында жаңа технологияларды пайдалану арқылы құрылыс шығындарын азайту.
    Әлеуметтік топтарға көмек көрсету: Көпбалалы отбасыларға, жастарға және мүгедек азаматтарға арналған жаңа бағдарламаларды іске қосу.
    Жеке секторды ынталандыру: Жеке құрылыс компанияларына салықтық жеңілдіктер беру арқылы тұрғын үй құрылысын арттыру.
    Ашықтық пен бақылау: Тұрғын үй салу барысында мемлекеттік қаржыландыруды тиімді пайдалану және сапаны бақылау.

Урбанизация және ауылдық аймақтарды дамыту

Қазақстанның ірі қалаларына халықтың көшуі урбанизацияны күшейтіп отыр. Бұл тұрғын үйге деген сұранысты арттырады. Сондықтан:
    Қалаларда көпқабатты үйлер салу қарқыны артуда.
    Ауылдық жерлерде тұрғындардың тұрақтап қалуы үшін жұмыс орындары ашылып, жаңа тұрғын үйлер салынуда.

Тұрғын үй саясаты – халықтың әл-ауқатын арттырудың маңызды құралы. Мемлекет әр азаматтың қолжетімді және жайлы баспанамен қамтамасыз етілуін мақсат етіп отыр. Жаңа бағдарламалар мен бастамалар арқылы бұл мәселені шешуде айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізілуде. Тұрғын үй – тек баспана ғана емес, ол – әлеуметтік тұрақтылық пен экономикалық дамудың негізі.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы