Зиянды әдеттерге қарсы күрес: тиімді шаралар және қоғамның рөлі

Алкоголь мен шылым шегу бүгінде қоғамның ең өзекті мәселелерінің бірі болып отыр. Бұл зиянды әдеттер тек денсаулыққа ғана емес, адамның әлеуметтік және экономикалық жағдайына да кері әсер етеді. Осы әдеттермен күресуде әр адамның жауапкершілігі ғана емес, бүкіл қоғамның да үлесі зор.

Зиянды әдеттердің салдары
    1.    Денсаулыққа әсері
Алкоголь мен шылым шегу көптеген аурулардың, соның ішінде жүрек-қан тамырлары аурулары, қатерлі ісік, өкпе аурулары және бауырдың зақымдалуының негізгі себептері болып табылады. Бұл тек жеке адамға ғана емес, жалпы денсаулық сақтау жүйесіне де үлкен ауыртпалық түсіреді.
    2.    Әлеуметтік және экономикалық әсері
Бұл әдеттер көбінесе жұмыс өнімділігінің төмендеуіне, жол-көлік апаттарының артуына және отбасылық қарым-қатынастардың бұзылуына әкеледі. Сонымен қатар, зиянды әдеттерге жұмсалатын қаражат адамның қаржылық жағдайын нашарлатады.
    3.    Жастар арасында таралуы
Өкінішке орай, алкоголь мен шылым шегу жастар арасында сәнді әдетке айналып барады. Әлеуметтік қысым, жарнаманың ықпалы және еркіндік сезімі жастарды осы зиянды әдеттерге итермелейді.

Зиянды әдеттерге қарсы шаралар
    1.    Ақпараттық-ағартушылық науқандар
Адамдарды зиянды әдеттердің зияны туралы ақпараттандыру – маңызды қадам. Мектептер мен жоғары оқу орындарында арнайы сабақтар өткізіп, жастарға зиянды әдеттердің салдары туралы айту қажет. Бұған қоса, әлеуметтік желілер мен БАҚ арқылы ақпараттық науқандар ұйымдастыру тиімді.
    2.    Құқықтық шаралар
Алкоголь мен темекі өнімдерінің жарнамасына шектеу қою, олардың сатылымын бақылау, кәмелетке толмағандарға сату үшін айыппұлдарды күшейту – зиянды әдеттерге қарсы күрестегі маңызды қадамдар.
    3.    Қоғамдық орындарда шектеулер
Шылым шегуге арналған арнайы орындарды шектеу немесе тыйым салу, алкогольді көпшілік орындарда ішуге бақылау қою арқылы зиянды әдеттердің таралуын азайтуға болады.
    4.    Психологиялық және медициналық көмек
Зиянды әдеттерден арылғысы келетін адамдар үшін арнайы психологиялық және медициналық орталықтар ашу қажет. Тегін кеңестер, мотивациялық тренингтер және оңалту бағдарламалары арқылы адамдарға нақты көмек көрсетуге болады.
    5.    Спорт пен мәдениетке қызығушылықты арттыру
Салауатты өмір салтын насихаттау арқылы зиянды әдеттердің алдын алуға болады. Спорттық секциялар, мәдени іс-шаралар және қоғамдық бастамалар жастардың бос уақытын пайдалы өткізуіне мүмкіндік береді.

Қоғамның рөлі

Зиянды әдеттерге қарсы күрес тек мемлекеттік мекемелердің ғана емес, бүкіл қоғамның міндеті. Ата-аналар балаларға үлгі болып, оларға дұрыс тәрбие берсе, ұстаздар салауатты өмір салтын насихаттаса, ал қоғам зиянды әдеттерге төзбеушілік танытса, бұл мәселені бірлесіп шешуге болады.

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес – ұзақ мерзімді және жүйелі жұмыс. Бұл тек заңдар мен ережелерді енгізуді ғана емес, сонымен қатар адамдардың санасын өзгертіп, олардың өмірге деген көзқарасын жақсартуды талап етеді. Әр адам салауатты өмір салтына бет бұрып, зиянды әдеттерден бас тартқанда ғана біз бақытты және дені сау қоғамды құра аламыз.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы