Эмоциялар интеллекті: Жеке және кәсіби өмірдегі рөлі

Эмоционалды интеллект (EI) – қазіргі заманның ең маңызды дағдыларының бірі. Бұл тек эмоцияларды түсіну емес, сонымен қатар оларды тиімді басқару, өзгелермен қарым-қатынас орнату және өмірдегі қиындықтарды жеңуде көмектесетін құрал. Эмоционалды интеллект адам өмірінің барлық саласына – жеке өмірден бастап кәсіби мансапқа дейін айтарлықтай әсер етеді.

Эмоционалды интеллект дегеніміз не?

Эмоционалды интеллект – адамның өз эмоциясын тану, бақылау және басқа адамдардың сезімдерін түсіну қабілеті. Бұл ұғымды алғаш рет психолог Дэниел Гоулман таныстырып, бес негізгі компонентті анықтады:
    1.    Өзін-өзі тану – адамның өз сезімдерін түсінуі мен оларды атауы.
    2.    Өзін-өзі басқару – эмоцияларды бақылауда ұстау және оларды оң бағытта пайдалану.
    3.    Мотивация – қиындықтарға қарамастан мақсатқа жетуге ынталану.
    4.    Эмпатия – басқалардың сезімдерін түсіну және оларға жанашырлық таныту.
    5.    Әлеуметтік дағдылар – қарым-қатынас орнату, басқаларды қолдау және ынтымақтастықты нығайту.

Жеке өмірдегі рөлі

Эмоционалды интеллект жеке өмірде өзіңізді және айналаңыздағы адамдарды тереңірек түсінуге көмектеседі.
    Қарым-қатынас сапасы: EI деңгейі жоғары адамдар жанжалдарды оңай шеше алады, серіктесінің сезімдеріне мұқият қарайды және ұзақ әрі сенімді қарым-қатынастар құра алады.
    Стресс пен эмоцияны басқару: Эмоционалды интеллект стрессті бақылауға мүмкіндік береді. Адам қиын жағдайларда сабыр сақтап, дұрыс шешім қабылдай алады.
    Өзін-өзі дамыту: Өзін тану арқылы жеке тұлға кемшіліктерімен жұмыс істеп, өмірінде оң өзгерістер жасай алады.

Кәсіби өмірдегі рөлі

Кәсіби салада эмоционалды интеллект табысты мансаптың маңызды бөлігі болып табылады.
    Көшбасшылық: Жоғары EI-ге ие көшбасшылар өз командасын жақсы түсінеді, оларды шабыттандырып, жұмысқа мотивация бере алады.
    Командалық жұмыс: Эмоционалды интеллекті дамыған адамдар әріптестерімен оңай тіл табысады және ұжымда қолайлы атмосфера қалыптастырады.
    Жанжалдарды шешу: Олар жұмыс орнындағы түсініспеушіліктерді жылдам шешуге және дұрыс келісім табуға көмектеседі.
    Өнімділікті арттыру: EI деңгейі жоғары қызметкерлер өз эмоцияларын басқарып, назарын жұмысқа толық аудара алады.

Эмоционалды интеллектті қалай дамытуға болады?

Эмоционалды интеллектті дамыту үшін келесі қарапайым әдістерді қолдануға болады:
    1.    Өз эмоцияларыңызды бақылаңыз. Күнделікті көңіл-күйіңізді талдап, оны тудыратын себептерді анықтаңыз.
    2.    Эмпатияны дамытыңыз. Басқалардың сезімдерін түсінуге тырысыңыз. Олардың жағдайына көзқараспен қараңыз.
    3.    Тыныс алу жаттығуларын жасаңыз. Бұл эмоцияларды басқаруға көмектеседі.
    4.    Кері байланыс сұраңыз. Сізді қоршаған адамдардан өз мінез-құлқыңыз туралы пікір алыңыз.
    5.    Эмоцияларыңызға ат қойыңыз. Сезімдеріңізді атау арқылы оларға түсіністікпен қарай аласыз.

Эмоционалды интеллект – бұл тек жеке қабілет емес, өмірді жеңілдететін, қарым-қатынастарды жақсартатын және мансапты өркендететін маңызды құрал. Оны дамыту әркімнің қолынан келеді және бұл инвестиция өмір бойы пайдасын тигізеді. Ендеше, эмоцияларыңызбен достасып, оларды өзіңізге қызмет ететін етіп қолданыңыз!

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы