Парламент өкілдерінің өңірлердегі жұмыс кездесулері Банан Плантациясынан басталды

2025 жылдың шілде айында Түркістан облысына Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары жұмыс сапарымен келді. Іссапар аясында Сайрам ауданының шалғай елді мекендерінде ашылған жаңа агроөндірістік кешендермен танысып, өңірдің ауыл шаруашылығындағы соңғы жетістіктерге куә болды. Халық қалаулыларының қатарында Қайрат Балабиев, Нұрсұлтан Байтілесов, Темір Қырықбаев және Ұласбек Сәдібеков болды. Олармен бірге облыстық және аудандық мәслихаттардың, «AMANAT» партиясының өкілдері, ауыл ақсақалдары мен кәсіпкерлер де шараға қатысты.

Сапардың басты нысандарының бірі — Қайнарбұлақ ауылдық округіндегі Таскешу елді мекенінде орналасқан банан өсіру жылыжай кешені. Бұл — ТМД кеңістігінде алғашқылардың бірі болып тропикалық банан өсіруді қолға алған жоба. Жалпы аумағы 5,3 гектарды құрайтын жылыжай 2023 жылы іске қосылған болатын. Қазіргі таңда жылына 1000 тонна өнім өндірілуде. Барлық жабдықтар Түркиядан жеткізілген, жылыжайда 15 адам тұрақты жұмыспен қамтылған, тағы 15 маусымдық жұмыс орны ашылған. Жобаның алғашқы кезеңінің құны — 1 миллиард 56 миллион теңге.

Аталған кешеннің болашақта кеңейтілетіні де айтылды. Екінші кезеңде қосымша 4,8 гектар жер игеріліп, қызанақ, құлпынай және қияр сынды дақылдар өсірілетін болады. Жоба толық іске қосылған жағдайда жылына 1 500 тонна банан, 3 000 тоннаға жуық қызанақ, 120 тонна құлпынай және 1 100 тонна қияр өндірілмек. Бұл өз кезегінде ішкі нарықты қамтамасыз етіп қана қоймай, жаңа жұмыс орындарын ашуға септігін тигізеді. Кешен толықтай іске қосылғанда 150 адам тұрақты жұмыспен қамтылады деп күтілуде. Жобаның жалпы құны — 13,4 миллиард теңге.

Парламент депутаттары барған тағы бір нысан — Сайрам ауданындағы «Көмеш балық» балық шаруашылығы. Бұл жобада 259 гектар аумақта шабақтар өсіріліп, жылдық өнім көлемі 721 тоннадан асып отыр. Мұнда 19 адам тұрақты жұмыс істейді. Аталған кешеннің құны — 750 миллион теңге.

Ауыл шаруашылығы саласына енгізіліп жатқан бұл жаңашыл жобалар Түркістан облысының әлеуетін арттырып, экономикалық дамуына оң әсерін тигізіп отыр. Әсіресе экзотикалық банан дақылы мен балық өсіру — бұрын-соңды өңірде қолға алынбаған тың бастамалар. Бұл жобалар ауыл тұрғындары үшін қосымша табыс көзіне айналып, жастарды ауылда тұрақтандыруға сеп болып отыр.

Бұған дейін де Түркістан облысында ауыл шаруашылығын дамытуға бағытталған жобалар іске асырылған. Мысалы, 2020 жылы Түлкібас ауданында жылыжай кешендері мен тамшылатып суару жүйелері енгізілген еді. Алайда ол жобаларда көбіне қызанақ, қияр сияқты дәстүрлі дақылдар өсірілді, ал банан секілді тропикалық өнімді жерсіндіру тәжірибесі болмаған.

Сондай-ақ, 2022 жылы Отырар ауданында балық шаруашылығы қолға алынып, жасанды тоғандар арқылы шабақ өсіру қолға алынған. Бірақ ол кезде өндіріс көлемі төмен, жұмыс күші аз болған еді. Қазіргі «Көмеш балық» жобасы өндірістік қуаты мен еңбек нарығына әсері тұрғысынан әлдеқайда ауқымды.

Әлеуметтік және экономикалық әсері

Біріншіден, жаңа жобалар ауыл тұрғындарын тұрақты жұмыспен қамтамасыз етуде. Бұл – ауылдан қалаға көшуді тежеудің бір жолы. Екіншіден, ішкі нарықты жергілікті өніммен қамтамасыз ету арқылы импортқа тәуелділік азаяды. Үшіншіден, ауыл шаруашылығына жоғары технологиялар мен жаңа тәсілдер енгізіліп, еңбек өнімділігі артты.

Төртіншіден, бұл жобалар агро-туризмді дамытуға негіз болады. Қалалық тұрғындар мен студенттер үшін ауылдағы жылыжай, балық шаруашылығы сияқты нысандар зертханалық, тәжірибелік алаңға айналуы мүмкін. Сонымен қатар, өңірдің инвестициялық тартымдылығы артады.

Түркістан облысындағы банан өсіру мен балық шаруашылығы жобалары – ауыл шаруашылығы саласындағы жаңа кезеңнің бастауы. Бұл тек ауылдың емес, жалпы өңірдің дамуына серпін беретін стратегиялық жобалар. Бұған дейін жүзеге асырылған жобалармен салыстырғанда, қазіргі бастамалар инновацияға, өнім алу тиімділігіне және әлеуметтік қамтылуына ерекше мән беріп отыр.

Шілде айындағы жұмыс сапары — Парламент өкілдерінің ауыл шаруашылығы саласына деген шынайы қолдауын көрсетті. Алдағы уақытта осы сияқты тың бастамалар көбейіп, ауылдың тынысы кеңейе түспек