Студенттер нашақорлыққа қарсы: Шымкент қаласындағы Орталық Азия Инновациялық университетінде түсіндірме кездесу

2025 жылдың 3 қазан күні Шымкент қаласындағы Орталық Азия Инновациялық университетінде жастар арасында нашақорлықтың алдын алу мақсатында түсіндірме кездесуі өтті. Іс-шараның басты мақсаты – студенттер арасында салауатты өмір салтын насихаттау, зиянды әдеттердің, соның ішінде есірткіге тәуелділіктің салдарын түсіндіру және олардың алдын алу болды.
Кездесуге Шымкент қаласы Психикалық денсаулық сақтау орталығының психиатр-наркологы Садықова Майра Бейсенқызы, «Серғали-Түркістан» аймақтық қоғамдық бірлестігінің жоба үйлестірушісі Базарбай Темірлан және «Жастар ресурстық орталығы» КММ-нің инспекторы Құттыбай Меруерт қатысты. Олар өз салаларындағы тәжірибелерімен бөлісіп, жастарға пайдалы кеңестер мен нақты мысалдар келтірді.
Психиатр-нарколог Майра Садықова жастарға есірткінің адам ағзасына, психикасына және әлеуметтік өміріне тигізетін зияны туралы кеңінен әңгімеледі. Оның айтуынша, қазіргі таңда нашақорлық жасарып бара жатқан үлкен әлеуметтік дертке айналып отыр. Есірткіге алғаш рет қызығушылық танытқан жастардың көбі оны "бір рет қана көремін" немесе "достармен көңіл көтеремін" деген желеумен пайдаланады, бірақ бұл жолдың соңы ауыр тәуелділікке, денсаулықтың бұзылуына және қайғылы жағдайларға алып келеді.
– Есірткі тек адамның денсаулығын емес, оның болашағын, отбасын және өмірлік мақсатын да жояды. Көптеген жас жігіттер мен қыздар алғашқы рет есірткіні қызығушылықпен байқап көреді де, кейін оны тоқтата алмай қалады. Мұндай жағдайда адам өз өмірін бақылаудан шығарып, қоғамнан оқшауланады, – деді Майра Бейсенқызы өз сөзінде.
Базарбай Темірлан өз кезегінде жастар арасында нашақорлықтың алдын алу бойынша жүзеге асып жатқан аймақтық бағдарламалар туралы айтып өтті. «Серғали-Түркістан» қоғамдық бірлестігі жастармен жүйелі түрде кездесулер, семинарлар және тренингтер өткізіп келеді. Ол сондай-ақ әлеуметтік желілер мен интернет арқылы есірткі саудасының жаңа түрлері пайда болғанын атап өтті.
 – Бүгінде есірткі сатушылардың әдісі өзгерген. Олар телеграм-боттар, әлеуметтік желілер және түрлі мобильді қосымшалар арқылы жастарды арбап, өз торына түсіреді. Сондықтан әрбір жас интернеттегі күмәнді ұсыныстарға сақ болуы қажет, – деді Темірлан Базарбай.
Ал «Жастар ресурстық орталығы» инспекторы Меруерт Құттыбай студенттерге бос уақытты тиімді пайдалану, спорт пен шығармашылыққа баулу бағытындағы жобалар туралы мәлімет берді. Оның айтуынша, жастардың нашақорлыққа бейімделуінің бір себебі – уақытын пайдалы іске жұмсамау және өмірлік мақсаттың болмауы.
 – Біз жастарға түрлі үйірмелерге қатысып, спортпен айналысып, еріктілік қозғалыстарға қосылуды ұсынамыз. Бұл тек денсаулықты нығайтып қана қоймай, өмірге деген қызығушылықты арттырады, – деп атап өтті ол.
Кездесу барысында студенттер мамандарға сұрақтар қойып, өз ойларын ашық жеткізді. Кейбір қатысушылар нашақорлықтың қоғамдағы көріністері мен оны жою жолдары туралы пікір алмасты. Мамандар әрбір студенттің жеке жауапкершілігі мен таңдауы маңызды екенін баса айтты.
Сонымен қатар, кездесуде нашақорлықпен күресте отбасының, достар мен оқу орындарының рөлі ерекше атап өтілді. Егер жастар қиын жағдайға тап болса, олар дер кезінде ата-анасына, ұстаздарына немесе арнайы орталықтарға жүгінуі тиіс.
 – Ең бастысы – үнсіз қалмау. Қиындықты жасыру мәселені шешпейді. Керісінше, дер кезінде көмек сұрау – мықтылықтың белгісі, – деді дәрігер Садықова.
Шара соңында студенттерге арнайы ақпараттық жадынамалар таратылып, нашақорлықтың алдын алу жолдары жазылған буклеттер ұсынылды. Онда есірткіге қарсы заңнамалар, сенім телефондары және көмек көрсету орталықтарының байланыс деректері қамтылған.
Мұндай кездесулердің маңызы зор. Себебі жастар – елдің болашағы. Олардың салауатты, белсенді және білімді болуы Қазақстанның дамуына тікелей әсер етеді. Сондықтан әрбір азамат нашақорлыққа қарсы күреске өз үлесін қосуы тиіс.
Жастардың өмірге деген көзқарасын дұрыс бағыттау, рухани-адамгершілік құндылықтарды дәріптеу және зиянды әдеттерден бойын аулақ ұстауға тәрбиелеу – қоғамның, білім беру ұйымдарының және ата-аналардың ортақ міндеті.
Кездесуді қорытындылай келе, ұйымдастырушылар мұндай түсіндіру жұмыстары алдағы уақытта да жалғасын табатынын айтты. Жыл соңына дейін қаладағы бірнеше жоғары оқу орындары мен колледждерде осындай профилактикалық шаралар өткізілмек.
Бұл кездесу жастар арасында нашақорлықтың таралуына жол бермеудің, оларды дұрыс өмірлік ұстанымға бағыттаудың және болашаққа сеніммен қадам басуға мүмкіндік берудің бір көрінісі болды.
Қорытындылай келе, нашақорлықпен күрес тек құқық қорғау органдарының немесе дәрігерлердің ғана емес, барша қоғамның міндеті. Әр жас адам өз өмірінің, өз болашағының қожайыны екенін ұмытпауы тиіс. Салауатты өмір салтын ұстану – тек денсаулық кепілі емес, ел болашағына қосылған үлес.