ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚҚА, БУЛЛИНГКЕ, СТАЛКИНГКЕ ЖӘНЕ ЛУДОМАНИЯҒА ЖОЛ ЖОҚ!
ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚҚА, БУЛЛИНГКЕ, СТАЛКИНГКЕ ЖӘНЕ ЛУДОМАНИЯҒА ЖОЛ ЖОҚ!
30 қазан 2025 жылы аудан аумағындағы базарлар, сауда орталықтары, саябақтар мен халық көп шоғырланатын өзге де қоғамдық орындарда зорлық-зомбылықтың, буллингтің, сталкингтің және лудоманияның алдын алу бойынша кең көлемді түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Бұл іс-шараны аудан әкімдігі, полиция қызметкерлері, білім беру мекемелерінің мамандары және әлеуметтік қызметкерлер бірлесе ұйымдастырды.
Іс-шара барысында тұрғындарға арнайы дайындалған ақпараттық буклеттер мен жадынамалар таратылып, әрбір азаматқа құқықтық көмек алу жолдары мен сенім телефондары түсіндірілді. Мамандардың айтуынша, бүгінгі қоғамда аталмыш құқықбұзушылық түрлері жиі кездесіп, көптеген отбасыларға қиындық әкелуде. Сондықтан да, алдын алу – маңызды міндет.
Зорлық-зомбылық – тек дене жарақатын салу ғана емес, адамның психологиялық, экономикалық және жыныстық құқықтарын бұзу болып табылады. Ішкі істер органдарының мәліметінше, тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қатысты азаматтардың жүгінуі жыл сайын өсіп келеді. Көп жағдайда жәбірленушілер үнсіз қалады, өйткені қорқады немесе жағдай өзгермейді деп ойлайды.
Мамандар әр кездескен азаматқа зорлық-зомбылықтың төрт негізгі түрін түсіндірді:
- Дене зорлығы – ұру, күш қолдану, жарақат келтіру
- Психологиялық қысым – қорқыту, балағаттау, кемсіту
- Экономикалық шектеу – қаражат бермеу, жұмыс істеуге тыйым салу
- Жыныстық зорлық – адамның еркіне қарсы қылмыстық әрекеттер
Әрбір азамат мұндай жағдайда 102 нөміріне немесе жедел әрекет ету топтарына жүгініп, көмек сұрай алатыны түсіндірілді.
Буллинг – жасөспірімдер арасында жиі кездесетін, олардың психикасына ұзақ мерзімді зиян келтіретін әлеуметтік мәселе. Қорлау, мазақ ету, әдейі жәбірлеу – буллингтің белгілері. Бұл тек мектепте ғана емес, әлеуметтік желілерде де кездеседі.
Түсіндіру жұмыстары кезінде ата-аналарға:
- Баласының мінезіндегі өзгерістерді бақылау
- Әлеуметтік желідегі достарын тексеру
- Мектеппен тұрақты байланыста болу
секілді ұсыныстар айтылды. Сонымен қатар, балалардың өзіне айналасындағыларға құрметпен қарау, біреуді ренжітуге жол бермеу қажеттігі түсіндірілді.
Мамандар буллингке қатысты жағдай туындаса:
Сынып жетекшісіне
Мектеп инспекторына
Психологқа
Жедел желілерге
хабарласуға болатынын еске салды.
Сталкинг – қауіптің жасырын түрі
Сталкинг – адамның соңынан аңду, мазалау, қудалау, әлеуметтік желілер арқылы қысым көрсету. Бұл да заңмен қудаланады.
Мамандар мұндай жағдайда:
- Куәгерлердің деректерін жазып жүру
- Скриншоттарды, хабарламаларды сақтап қою
- Қауіп бар болса, дереу полицияға жүгіну
қажеттігін атап өтті.
Әсіресе, қыз-келіншектер жиі осындай жағдайға тап болатыны айтылып, оларға қауіпсіздік шаралары көрсетілді.
Лудомания – өмірді күйрететін дерт
Лудомания – құмар ойындарына тәуелділік. Соңғы жылдары букмекерлік кеңселер мен онлайн-казиноға құмар жасөспірімдер саны артқан. Бұл отбасы қаржысын күйретіп қана қоймай, қылмыстық жолға итермелеуі мүмкін.
Ата-аналарға:
- Баланың интернет уақытын бақылау
- Банк картасына шектеу қою
- Онлайн-ойындарға жұмсалған ақшаны қадағалау
ұсынылды. Ал тәуелді адамдарға психологиялық және әлеуметтік көмек көрсететін орталықтарға жүгіну жолдары түсіндірілді.
Іс-шара барысында мамандар барлық тұрғындарды белсенді азамат болуға шақырды. Себебі әрқайсымыз қоғамдағы қауіпсіздікке үлес қоса аламыз.
Егер сіз:
- Зорлыққа куә болсаңыз,
- Баланы мазақтап жатқанын көрсеңіз,
- Қудалауға тап болсаңыз,
- Құмар ойынға тәуелді адамды танысаңыз,
үнсіз қалмаңыз!
102 нөміріне немесе қолдау қызметтеріне хабарласыңыз.
Бұл рейдтік-түсіндіру іс-шарасы – бір күндік акция ғана емес, қоғамдағы күрделі мәселелердің алдын алу жолындағы жүйелі жұмыстың бір бөлігі. Тұрғындардың құқықтық сауаттылығын арттыру, балалардың қауіпсіздігін қорғау, отбасылардың амандығын сақтау – бәріміздің ортақ міндетіміз.
Әр азамат өзіне және жақындарына бейжай қарамай, құқықтық мәдениетті сақтауға үлес қосса, қоғамдағы заңсыздықтар азайып, қауіпсіз ортаның қалыптасуына жол ашылады.
Похожие материалы:
