Шымкент қаласы Қазыбек би атындағы №36 жалпы орта білім беретін мектебі бойынша өткізілген «Зорлық-зомбылыққа қарсы күрес» атты семинар сабақ өткізілді

Шымкент қаласы Қазыбек би атындағы №36 жалпы орта білім беретін мектебі бойынша өткізілген «Зорлық-зомбылыққа қарсы күрес» атты семинар сабақ өткізілді

15 қараша 2025 жылы Шымкент қаласы Қазыбек би атындағы №36 жалпы орта білім беретін мектебінде «Зорлық-зомбылыққа қарсы күрес» тақырыбында ауқымды семинар сабақ өтті. Семинарға білім беру ұйымының педагогтері, мектеп психологтары, жоғары сынып оқушылары және құқық қорғау органдарының өкілдері қатысты. Іс-шараның негізгі мақсаты – жасөспірімдер арасында құқықтық сауаттылықты арттыру, зорлық-зомбылықтың кез келген түріне жол бермеу мәдениетін қалыптастыру, балалардың өз құқықтарын білуіне жағдай жасау және отбасыдағы өзара сыйластық пен сенімді қарым-қатынасты насихаттау.

Семинарды мектеп әкімшілігі ашып, бүгінгі қоғамдағы зорлық-зомбылық мәселелерінің өзектілігіне тоқталды. Соңғы жылдары кәмелетке толмағандар арасындағы құқықбұзушылықтың, интернеттегі буллингтің, әлеуметтік желілер арқылы психологиялық қысымның көбейіп келе жатқанын атап өтіп, мұндай келеңсіз жағдайлардың алдын алу үшін білім беру мекемелерінде жүйелі түрде түсіндіру жұмыстарын жүргізу аса қажет екендігі айтылды.

Іс-шара барысында арнайы шақырылған қонақ – Шымкент ҚПД Еңбекші аудандық полиция басқармасы Қоғамдық қауіпсіздік бөлімінің отбасындағы тұрмыстық зорлық-зомбылықпен күрес жұмыстарын ұйымдастыру тобының бастығы, полиция майоры Паизов Шадияр Мирадилович жасөспірімдермен кездесу өткізіп, зорлық-зомбылықтың түрлері, оның құқықтық салдары және алдын алу жолдары туралы кеңінен баяндап берді.

Маман өз сөзінде ең алдымен отбасылық зорлық-зомбылықтың түрлеріне тоқталды. Ол физикалық зорлық-зомбылықтың адам денсаулығына тікелей зиян келтіретін әрекеттерді қамтитынын, психологиялық зорлықтың балаға қорқыныш, қысым, кемсіту арқылы әсер ететінін, экономикалық зорлық-зомбылықтың отбасы мүшелерін материалдық тұрғыдан тәуелді ету мен шектеу екенін, ал сексуалдық зорлықтың – ең ауыр әрі заңмен қатаң жазаланатын қылмыс екенін атап өтті. Әрбір аталған түрдің жасөспірімдер психологиясына, олардың болашағына қаншалықты зиян келтіретінін нақты мысалдармен түсіндірді.

Семинарда Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес зорлық-зомбылық жасаған тұлғаларға қолданылатын жауапкершілік түрлері жан-жақты талқыланды. Полиция майоры отбасылық-тұрмыстық қатынастар саласындағы құқықбұзушылықтар үшін әкімшілік жауапкершіліктен бастап, қылмыстық жауапкершілікке дейінгі шаралар қарастырылатынын айтты. Ол «Әкімшілік құқықбұзушылық туралы» кодекстегі 73-бап, «Қылмыстық кодекстегі» 110, 107, 120-баптардың мәнін қарапайым тілмен түсіндіріп, кәмелетке толмағандарға қатысты көрсетілген қысым үшін заңда қатаң жаза қарастырылғанын жеткізді. Сонымен қатар, полиция қызметкері жасөспірімдердің өз құқықтарын білуі – олардың қауіпсіздігі үшін маңызды екенін ерекше атап өтті.

Семинардың маңызды бөлімдерінің бірі – «Қорғау нұсқамасы» ұғымын түсіндіру болды. Паизов Шадияр Мирадилович қорғау нұсқамасының зорлық-зомбылыққа ұшыраған немесе қауіп төніп тұрған тұлғаның қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін берілетін ресми құжат екенін түсіндірді. Бұл нұсқама құқық қорғау органдары тарапынан ресми түрде рәсімделеді және зорлық көрсетуші адамға белгілі бір шектеулер қояды: жәбірленушіге жақындауға, хабарласуға, оның үйіне баруға тыйым салынады. Оқушыларға нұсқама қандай жағдайда берілетіні, кімдердің өтініш білдіре алатыны, оны бұзған жағдайда қандай жауапкершілік қарастырылатыны толық түсіндірілді.

Жоғары сынып оқушылары семинар барысында белсенділік танытып, мамандарға өздерін қызықтырған сұрақтарын қойды. Оқушылар «Егер сыныпта қысым көрсетілсе не істеу керек?», «Интернеттегі қорқытуларды полиция қарай ма?», «Қорғау нұсқамасын кәмелетке толмаған адам ала ала ма?» сияқты нақты сұрақтар қойып, толыққанды жауап алды. Полиция қызметкері әрбір жағдай бойынша нақты әрекет ету алгоритмін түсіндіріп, мектеп әкімшілігімен және ата-аналармен бірлесіп жұмыс істеу қажеттігін айтты.

Іс-шарада мектеп психологы да сөз сөйлеп, жасөспірімдер арасында эмоциялық мәдениетті қалыптастыру, конфликтіні шешу дағдылары, стресске қарсы тұру әдістері туралы кеңес берді. Ол bullying, cyberbullying, peer pressure сияқты қазіргі заманғы құбылыстардың психологиялық салдары туралы айтып, ата-аналармен де, мұғалімдермен де ашық қарым-қатынас орнатудың маңыздылығын атап өтті.

Семинар соңында мектеп директорының орынбасары ұйымдастырылған іс-шараның жастарға зор пайда әкелгенін айтты. Мұндай кездесулердің жасөспірімдерге өз құқықтарын білуге және өздерін қорғауға үйрететіні, олардың бойында құқықтық мәдениетті дамытуға ықпал ететіні ерекше атап өтілді. Сонымен қатар, білім ордасы алдағы уақытта да құқық қорғау органдарымен бірлесіп, профилактикалық шараларды тұрақты түрде өткізуді жоспарлап отырғанын жеткізді.

Жалпы, семинар сабақ мазмұнды, ақпараттық әрі тәрбиелік мәні зор іс-шара болды. Оқушылар қоғамдағы зорлық-зомбылыққа қарсы күрестің маңызын ұғынып, құқықтық білімдерін жетілдірді. Кездесу жас ұрпақтың қауіпсіз, саналы және жауапкершілікті азамат болып қалыптасуына ықпал ететін маңызды қадамдардың бірі болды.