Түркістан облысы. Шылым шегу – жеке адамға ғана емес, тұтас қоғамға әсер ететін мәселе

Шылым шегу – бұл тек жеке адамға ғана емес, тұтас қоғамға әсер ететін мәселе. Түркістан облысындағы азаматтар арасында да бұл мәселе өзекті болып отыр. Аймақ еліміздің оңтүстік бөлігінде орналасқандықтан, шылым шегудің әсері денсаулық сақтау жүйесіне, қоғамдық қауіпсіздікке және жастардың болашағына кері әсерін тигізуде. Шылым шегу созылмалы аурулардың, соның ішінде жүрек-қан тамырлары, тыныс алу және қатерлі ісік ауруларының негізгі себептерінің бірі болып табылады. Осы тұрғыда, шылым шегуді азайту Түркістан облысы үшін ғана емес, бүкіл Қазақстан үшін маңызды қадам болып саналады.

Түркістан облысындағы жағдай
Түркістан облысында шылым шегу мәселесі өзекті күйінде қалып отыр. Зерттеулер мен әлеуметтік сауалнамаларға сәйкес, облыс тұрғындарының арасында темекі шегу деңгейі жоғары, әсіресе жастар арасында жиі кездеседі. Жастардың темекіге әуестенуінің артында әлеуметтік факторлар, құрдастарының ықпалы, ақпараттың аздығы, сондай-ақ темекінің жарнамасының ықпалы бар. Облыс жастары арасында шылым шегу көбінесе достар мен отбасы мүшелерінің әсерінен басталады. Ауылдар мен шағын қалаларда темекі шегу әлеуметтік мәртебе ретінде қарастырылады. Ауылдық жерлерде шылым шегудің зиянды әсерлері туралы ақпараттың жеткіліксіздігі де бұл мәселені ушықтыра түседі.
Жарнамалар мен сатылымның қолжетімділігі
Темекі өнімдерінің сатылымы мен жарнамасы, әсіресе әлеуметтік желілерде, адамдарды шылым шегуге итермелейді. Темекіге қолжетімділік және оның жасырын түрде жарнамалануы шылым шегудің алдын алуда елеулі кедергі болып отыр.
Шылым шегудің зияны
Шылым шегудің денсаулыққа зияны көпшілікке белгілі болса да, оны жоюға нақты шешімдер мен шаралар жеткіліксіз болып отыр. Шылым шегу:

• Рак және жүрек ауруларына әкеледі.
• Тыныс алу жүйесінің ауруларын туғызады.
• Адамның өмір сүру сапасын төмендетеді.
• Балалар мен әйелдерге де кері әсерін тигізіп, ауру жұқтыру қаупін арттырады.

Алдын алу шаралары

1. Ақпараттандыру. Жастар мен тұрғындар арасында шылым шегудің зияны туралы кеңінен ақпарат тарату керек. Әсіресе мектептер мен жоғары оқу орындарында темекінің зияны туралы дәрістер, бейнемазмұндар және жарнамалар арқылы түсіндіру маңызды.
2. Қоғамдық жерлерде темекі шегуге тыйым салу. Түркістан облысында қоғамдық орындар мен көліктерде темекі шегуге заңды тыйым салу шараларын күшейту қажет. Бұл шаралар адамдарды шылым шегуден шектеп, оның азаюына ықпал етеді.
3. Темекі бағасының көтерілуі және салықтар. Темекі өнімдерінің бағасын көтеру және салықтарды арттыру шылым шегуді азайтуға бағытталған тиімді әдіс болып табылады.

Салауатты өмір салтын насихаттау
Түркістан облысында спорттық іс-шаралар, жаттығулар және салауатты өмір салтына арналған бағдарламалар ұйымдастыру керек. Осылайша, жастарды темекіге қарсы қоюдың орнына, оларды физикалық белсенділікті қабылдауға ынталандыру қажет.
Қоғамдық ұйымдар мен үкіметтің ынтымақтастығы
Үкімет пен қоғамдық ұйымдар бірлесе отырып, шылым шегуді тоқтату бағдарламаларын жүзеге асыруы қажет. Бұл процесс халықтың барлық топтарын қамтып, шылым шегудің алдын алуға бағытталған көпжақты шараларды іске асыруды талап етеді.
Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы