Қытай инвестициясымен тікұшақ пен дрон зауыты салынбақ

Қытай инвестициясымен тікұшақ пен дрон зауыты салынбақ
Сызылып жатқан экономикалық көкжиекте – Түркістан облысында жүзеге асырылып жатқан «әуе технологиялары» жобасы аймақты жаңа даму кезеңіне шығаратындай әлеуетке ие. 6 маусымда өңір әкімі Нуралхан Кушеров Қытай инвесторларымен кездесу өткізді. Оның басты мақсаты – 290 миллион доллар инвестициямен тікұшақтар мен бөгде ұшу аппараттарын (дрондар) шығаратын зауыт салу, оның нәтижесінде 150 жаңа жұмыс құруды қамтамасыз ету едіБұл зауыт құрылысының басты ерекшелігі – ол ғаламдық перспективаларды көздей отырып, өңір экономикасын тек ауыл шаруашылығына емес, жоғары технологиялы индустрияға қарай бағыттайды. Балама тасымалдау құралдары ретінде дрон мен тікұшақтарды дамыту экология, ауыл шаруашылығы, шұғыл-құтқару қызметі салаларында жаңа мүмкіндіктер ашады. Сонымен қатар, құрылыс индустриясы және логистика салалары да серпін алады .
Былтырғы жылы, 2024 жылдың тамызында Қытайлық Hunan Youhang UAV Technology компаниясы Түркістан облысында дрон өндірісіне 550 млн доллар инвестиция салуды жоспарлаған еді. Сол жобада алғашқы кезеңге 150 млн доллар қарастырылып, бірінші кезеңде 100-ден астам жұмыс орны ашылуы тиіс еді. Ал ендігі 290 миллиондық жоба – оны толық үйлестіре отырып, жаңа деңгейге көтермек. Енді мақсат – тікұшақтарды да шығару арқылы өндіріс көлемін кеңейту.
Өткен жылғы инвесторлық кездесулерде «жұмсақ инвестиция» тұрғысынан ауыл шаруашылығы, энергетика және таңбалау өндірісі талқыланып, қытай компаниялары агрофабрикалар мен экотехнопарктерге көңіл аударған болатын. Ал бұл жолғы жоба техникалық жағынан күрделі әрі аса жоғары технологияға сүйенеді, сондықтан оны көп маңызды әрі ерекшеленген бастама деуге болады.
Түркістан облысының индустриалды аймақтарында, оның ішінде Сауран ауданында жүзеге асырылатын жоба тиімді инфрақұрылымға (арнайы экономикалық аймақ, «TURAN», «бір терезе» принципі) негізделеді. Бұл – инвесторлар үшін атаулы экожүйе, онда зауытты тұрғызу оңай, қолдау жүйесі айқын. Сондықтан алдыңғы жобалармен салыстырғанда бұл жоба тез іске қосуға және көпшілікке әсер етуге қабілетті.
150 жұмыс орны оңай көрсеткіш емес – бұл нақты нәтижесі бар әлеуметтік жауапкершілік. Бұрынғы жобаларда да обещание 100-ден астам жұмыс орны болса, ендігі мақсат – осы позицияларды нақты жүзеге асыруда. Жемқорлық және жұмыссыздық мәселесін шешуде әмбебап өзгеріс әкелетіні сөзсіз.
Өткен жылдары Түркістан аймағында негізінен ауыл шаруашылығына арналған шағын және орта өндірістік жобалар көзделген. Алайда технологиялық жоғары деңгейдегі өнеркәсіп жобалары байқалмаған. Сондықтан бұл зауыт – аймақ үшін тарихи мүмкіндік. Ол өңір имиджін жақсартып, білім беру мен кәсіби кадрлар даярлауда да жаңа бетбұрыс ретінде қызмет етеді.
Әрине, жобаның табысы – технологиялық серіктестік, кадрлар инфрақұрылымы және экспортқа шығу мүмкіндігіне негіз болады. Қытай инвесторының технологиялық тұтқасын сақтауы, жергілікті кадрларды оқытуға бағыт беруі және сапалы өнім шығаруға бағдарлануы – жобаның келешегін айқындайды.
Бұл зауыт арқылы Түркістан облысы «шикізаттан технологиялық өңдеуге» ауысады. Ал ТМД елдерінде бұл бастама – техникалық тәуелсіздікке қарай маңызды қадам. Жоба іске асқанда, аймақтық экспорттық әлеует те артады: гранича туризмнен бастап авиация, ауыл шаруашылық логистикасына дейін.
6 маусымдағы келісім – Түркістанның болашағына аса маңызды серпіліс. Бұрынғы инвестициялық ұсыныстармен салыстырғанда, ол технологиялық жағына қарай тереңдеп, нақты өндіріс саласына жол ашып отыр. Бұл – әлеуметтік-экономикалық даму, кадр әлеуетін арттыру және өңірді инновациялық орталыққа айналдыру бағытына түскен қадам.
Алдағы уақытта жоба менеджменті әрі қарай мониторингті талап етеді: өндірістің сапасы, экспорттық келісімдер, кадрлық база, жергілікті университеттермен өзара жұмыс. Алайда бұл бастама – Түркістан облысының өнеркәсіп саясатына жаңа парадигма енгізетін маңызды серпіліс, ол Қазақстанның индустриалдық дамуындағы тың тыныс.

Тілші Тогжан Габиденова