«ӘЙЕЛ.ҚҰҚЫҚ.ҚОРҒАНЫС» КУРСЫ: ШЫМКЕНТТЕ ӘЙЕЛДЕРГЕ АРНАЛҒАН ҚАУІПСІЗДІК САБАҚТАРЫ

2025 жылғы 18 тамыз күні Шымкент қаласында нәзік жандыларға арналған ерекше жоба өз бастауын алды. «ӘЙЕЛ.ҚҰҚЫҚ.ҚОРҒАНЫС» деп аталатын бес күндік өзін-өзі қорғау курсы әйелдердің жеке қауіпсіздігін нығайтуға, олардың құқықтық сауаттылығын арттыруға және төтенше жағдайларда дұрыс әрекет ету дағдыларын үйретуге бағытталды.
Бұл бастаманы ұйымдастырушылар – қалалық ішкі саясат басқармасы, жергілікті полиция департаменті және әйелдерге көмек көрсетумен айналысатын қоғамдық ұйымдар. Курстың алғашқы күніне 50-ге жуық әртүрлі жастағы әйелдер қатысып, кәсіби жаттықтырушылар мен құқық қорғау органдарының өкілдерінен дәріс тыңдады.
Курс бағдарламасы тек қана физикалық дайындықпен шектелмейді. Қатысушылар заңнамалық құқықтарын білуге, тұрмыстық зорлық-зомбылық жағдайында қайда жүгіну керектігін түсінуге, сондай-ақ психологиялық тұрғыдан қиындықтарды еңсеруге бағытталған семинарларға қатысады. Сонымен қатар, тәжірибелік сабақтар барысында әйелдер өзін-өзі қорғаудың қарапайым, бірақ тиімді әдістерін үйреніп, күнделікті өмірде кездесуі мүмкін қауіпті жағдайларда өз қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жолдарын меңгереді.
Жоба ұйымдастырушыларының айтуынша, мұндай курстардың басты мақсаты – әйелдердің өзіне деген сенімділігін арттыру. «Әйел қауымы кейде қоғамдық орындарда немесе тұрмыста қауіпті жағдайға тап болуы мүмкін. Біз оларға тек қана физикалық қорғаныс әдістерін емес, ең алдымен, құқықтарын қорғаудың заңды жолдарын көрсеткіміз келеді» – дейді курс жетекшісі, тәжірибелі жаттықтырушы әрі заңгер Айгүл Мұратова.
Қатысушылардың пікірінше, мұндай сабақтар қазіргі заманда аса қажет. Мысалы, курсқа қатысып жатқан Айдана есімді жас ана: «Мен күн сайын балаларымды мектепке апарып, кешкісін жұмыстан қайтамын. Кейде қараңғы көшелермен жүруге тура келеді. Бұл курстан кейін өзімді әлдеқайда сенімді сезінемін. Ал заңгерлердің кеңестері маған көптеген жаңа ақпарат берді» – деп бөлісті.
Шымкентте әйелдердің құқықтарын қорғау және зорлық-зомбылықтың алдын алу бағытындағы іс-шаралар бұған дейін де өткізілген болатын. 2023 жылы «Әйел – отбасының тірегі» атты акция барысында әйелдерге арналған құқықтық кеңес беру марафоны ұйымдастырылған еді. 2024 жылы «Қауіпсіз отбасы» жобасы аясында полиция қызметкерлері мен психологтар әйелдерге арналған кездесулер өткізіп, құқықтық және психологиялық көмек көрсетті. Алайда биылғы 2025 жылғы курс ерекшелігі – тек құқықтық ақпаратпен шектелмей, әйелдердің физикалық қауіпсіздігіне де назар аударылуы.
Сарапшылардың пікірінше, мұндай бастамалар тек әйелдер үшін ғана емес, жалпы қоғам үшін пайдалы. Себебі әйелдің қауіпсіздігі – отбасының тыныштығы, ал отбасының амандығы – қоғамның тұрақтылығы. Егер әйелдер өздерін сенімді сезінсе, олар балаларын қауіпсіз ортада тәрбиелей алады.
Бұл тәжірибеге әлемнің көптеген елдерінде де ерекше мән беріледі. Мәселен, Жапония мен Оңтүстік Кореяда әйелдерге арналған өзін-өзі қорғау курстары мектеп бағдарламасына енгізілген. Ал Еуропаның кейбір елдерінде мұндай сабақтарға жұмыс берушілер де қолдау көрсетіп, әйел қызметкерлерге тегін қатысуға мүмкіндік береді. Қазақстанда да соңғы жылдары осындай бағыттағы жобалар қарқын алып келеді.
Курстың соңғы күні әйелдерге арнайы сертификат табысталады. Бұл құжат олардың курс барысында алған білімдері мен дағдыларын растап қана қоймай, болашақта жаңа қатысушыларды ынталандыруға ықпал етеді. Ұйымдастырушылар алдағы уақытта курсты тұрақты негізде өткізуді жоспарлап отыр.
Осылайша, 2025 жылғы «ӘЙЕЛ.ҚҰҚЫҚ.ҚОРҒАНЫС» курсы Шымкент қаласындағы әйелдерге жаңа мүмкіндік беріп қана қоймай, қоғамның құқықтық мәдениетін арттыруға да үлес қосып отыр. Өткен жылдардағы тәжірибелерді саралай отырып, бұл бастама өз тиімділігін көрсетіп, алдағы уақытта республикалық деңгейде қолдау табуы әбден мүмкін.

Тілші : Алимбетов Азамат