Азаматтық қоғамның дамуы

Азаматтық қоғам – бұл әрбір азаматтың еркіндігін, құқығын және қоғамдағы белсенділігін қолдайтын орта. Оның негізі – адамдардың өзара құрметі мен ынтымақтастығы. Азаматтық қоғамның дамуы қоғамның тұрақтылығы мен прогресін қамтамасыз етеді.

Азаматтық қоғамның негізгі қағидаттары

    1.    Еріктілік: Азаматтық қоғамға қатысу адамның өз еркімен қабылданады. Бұл жерде ешкім мәжбүрлеуге немесе қысым жасауға құқығы жоқ.
    2.    Жауапкершілік: Азаматтық белсенділікке қатысатын әрбір адам өз әрекетінің салдарына жауап беруі тиіс.
    3.    Теңдік: Барлық азаматтар тең құқықтарға ие болып, әлеуметтік жағдайына, жынысына, дініне немесе басқа ерекшеліктеріне қарамастан өз даусын естірте алады.

Азаматтық қоғамның құрылымы

Азаматтық қоғам әртүрлі ұйымдар мен қозғалыстардан тұрады. Олар мыналарды қамтиды:

    Қоғамдық бірлестіктер (экология, спорт, білім беру салалары);
    Үкіметтік емес ұйымдар (ҮЕҰ);
    Бейресми еріктілер топтары;
    Бұқаралық ақпарат құралдары (БАҚ);
    Кәсіподақтар мен кооперативтер.

Азаматтық қоғамның артықшылықтары

    1.    Қоғамдық бақылау: Азаматтық қоғам биліктің әділ әрі ашық жұмыс жасауына ықпал етеді. Олар сыбайлас жемқорлықпен күрес жүргізуге көмектеседі.
    2.    Қоғамдық қызмет көрсету: Азаматтық қоғам ұйымдары адамдарға тікелей көмек көрсетеді, мысалы, қайырымдылық шаралары немесе білім беру жобалары арқылы.
    3.    Қоғамның санасын арттыру: Олардың жұмысы адамдардың құқықтық және саяси сауатын көтеруге ықпал етеді.

Қазақстандағы азаматтық қоғам

Қазақстанда азаматтық қоғамның дамуы тәуелсіздік алған жылдардан бастап ерекше назарда болды. Елде көптеген ҮЕҰ тіркелген, олар әлеуметтік, экологиялық және мәдени салаларда белсенді қызмет атқарады.

Мемлекет азаматтық қоғамның дамуына қолдау көрсетіп, арнайы бағдарламалар мен гранттар бөледі. Мысалы, “Азаматтық қоғамды дамыту тұжырымдамасы” іске асырылып, халықтың белсенділігін арттыру мақсатында жұмыстар жүргізілуде.

Азаматтық қоғамды дамыту жолдары

    1.    Құқықтық базаны жетілдіру: ҮЕҰ-ның қызметін оңтайландыру үшін заңнамалық база күшейтілуі керек.
    2.    Қаржылық қолдау: Қоғамдық ұйымдарға гранттар мен қаржылай көмек беру олардың тиімділігін арттырады.
    3.    Ақпараттандыру: Азаматтардың қоғамдағы рөлін түсіну үшін білім беру және ақпараттық кампанияларды күшейту қажет.

Болашаққа көзқарас

Азаматтық қоғамның дамуы тек ұйымдарға ғана емес, әрбір азаматтың белсенділігіне де байланысты. Әр адам өз құқығы мен мүддесін қорғай алатын, қоғамның дамуына үлес қосатын орта қалыптастыру маңызды.

Азаматтық қоғам – бұл әділетті, ашық және прогрессивті мемлекеттің негізі. Сондықтан оның дамуы ел болашағының басты басымдығы болуы тиіс.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы