Шымкенттегі жалақы деңгейі: Алматы мен Астанадан неге төмен

Шымкенттегі жалақы деңгейі: Алматы мен Астанадан неге төмен?

Шымкент тұрғындарының жалақысы Астана мен Алматы қалаларымен салыстырғанда төмен деңгейде екені көптен бері айтылып келеді. Бұл тақырып 18 қаңтар 2025 жылы қоғамда қайта көтеріліп, қала тұрғындары арасында қызу талқыға түсті. Осы жағдайдың себептері қандай, шешу жолдары бар ма?

Шымкенттегі жалақы деңгейі

Шымкент — Қазақстандағы халық саны бойынша үшінші ірі қала. Экономикалық тұрғыдан қарағанда, қала өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы секторларында маңызды рөл атқарады. Дегенмен, жалақы деңгейі бойынша көрсеткіштер төмен. Сарапшылардың айтуынша, бұл қала экономикасының құрылымына, бизнес мүмкіндіктерінің шектеулігіне және мемлекеттік инвестициялардың жеткіліксіздігіне байланысты.

Статистика бойынша, Шымкентте орташа жалақы көлемі 150-200 мың теңге шамасында болса, Астана мен Алматыда бұл көрсеткіш 300-350 мың теңгеге дейін жетеді. Мұндай айырмашылық тек жалақы деңгейіне ғана емес, сонымен қатар өмір сүру сапасына да әсер етеді.

Жалақының төмен болуының себептері

1.Экономикалық құрылым:

Шымкенттің экономикасы негізінен шағын және орта бизнестен тұрады. Көбінесе сауда-саттық пен ауыл шаруашылығына тәуелді. Ал Алматы мен Астана қаржы, IT, және ірі халықаралық корпорациялар орталығы болып табылады, бұл салаларда жалақы деңгейі жоғарырақ.

2.Инвестиция тапшылығы:

Алматы мен Астанаға қарағанда, Шымкентке сыртқы және мемлекеттік инвестициялар аз бөлінеді. Ірі өнеркәсіптік жобалар немесе технологиялық парктер жоқтың қасы, ал бұл жаңа жұмыс орындары мен жоғары жалақыға мүмкіндік берер еді.

3.Білім беру және кадр мәселесі:

Шымкентте мамандандырылған кадрлардың тапшылығы байқалады. Жоғары жалақы талап ететін IT, инжиниринг, қаржы салаларына қажетті мамандар аз дайындалады, бұл да жалақы деңгейіне әсер етеді.

4.Жұмыс берушілердің мүмкіндігі:

Шағын және орта бизнес басым болғандықтан, жұмыс берушілердің жалақыны жоғары қою мүмкіндігі шектеулі.

Шешу жолдары

Жалақы мәселесін шешу үшін кешенді шаралар қажет. Міне, бірнеше маңызды қадам:

Инвестиция тарту: Мемлекет пен жеке сектордың қолдауымен Шымкентте жаңа өндіріс орындарын ашу қажет. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашып, жалақыны көтеруге мүмкіндік береді.

Білім беру жүйесін жақсарту: Техникалық және кәсіби білім беруді күшейту арқылы жоғары жалақы талап ететін мамандықтар бойынша кадрларды даярлау қажет.

Инфрақұрылымды дамыту: Қалада инфрақұрылымды жақсарту арқылы ірі компаниялар мен инвесторларды тарту мүмкіндігін арттыру керек.

Жалақыны әділ бағалау: Жергілікті бизнес өкілдері қызметкерлердің еңбегін әділ бағалап, жалақыны арттыру жолдарын қарастыруы тиіс.

Шымкенттегі жалақы деңгейінің төмендігі — тек жергілікті мәселе емес, бұл қала экономикасы мен әлеуметтік жағдайына тікелей әсер ететін фактор. Жалақыны арттыру үшін кешенді жұмыстар қажет. Бұл жағдай тек тұрғындардың өмір сапасын жақсартып қана қоймай, сонымен қатар Шымкенттің жалпы экономикалық әлеуетін күшейтуге мүмкіндік береді.

Тұрғындардың пікірі бойынша, қалада жұмыспен қамтуды арттырып, жаңа мүмкіндіктер ұсыну арқылы ғана жағдайды түбегейлі өзгертуге болады. Әрбір азамат лайықты еңбек пен лайықты жалақы алуға құқылы. 
Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы