Шымкенттіктердің жалақысы неге Астана мен Алматыдан әлдеқайда төмен?

Шымкенттіктердің жалақысы неге Астана мен Алматыдан әлдеқайда төмен?

ШЫМКЕНТ. — Республикалық маңызы бар үш қаланың мәртебесі бірдей болғанымен, Шымкенттегі табыс деңгейі айтарлықтай төмен. Ресми статистикаға сүйенсек, 2024 жылдың үшінші тоқсанында Шымкент қаласындағы орташа номиналды жалақы 309 733 теңгені құраған, ал Астанада бұл көрсеткіш — 504 212 теңге, Алматыда — 471 264 теңге. Жан басына шаққандағы ақшалай табыс Шымкентте 127 857 теңге деңгейінде қалып отыр, бұл екі астаналық қаламен салыстырғанда айтарлықтай алшақ.

Табыс деңгейінің төмен болуының негізгі себептері

1. Экономикалық құрылым ерекшелігі

Шымкенттің экономикасы негізінен шағын және орта бизнеске, ауыл шаруашылығына, сауда-саттыққа және қызмет көрсету секторына бағытталған. Бұл салалардағы еңбек өнімділігі мен жалақы деңгейі өндіріс, қаржы, ақпараттық технологиялар сияқты жоғары табысты салаларға қарағанда төмен.

2. Ірі компаниялардың аздығы

Астана мен Алматы ірі компаниялар мен халықаралық корпорациялардың шоғырланған орталығы болып табылады. Бұл қалаларда жоғары білікті мамандарға деген сұраныс артып, жалақы деңгейінің өсуіне ықпал етеді. Ал Шымкентте мұндай мүмкіндіктер шектеулі.

3. Инфрақұрылым және инвестиция көлемі

Инфрақұрылымның жеткіліксіз дамуы мен тікелей инвестициялардың төмендігі Шымкенттің экономикалық өсуін баяулатып отыр. Астана мен Алматыда заманауи инфрақұрылым, көлік және логистикалық мүмкіндіктер кәсіпкерлікті дамытуға оң әсерін тигізеді.

4. Халық тығыздығы және еңбек нарығындағы ұсыныс

Шымкент халқының тығыздығы жоғары болғанымен, жұмыс орындарының саны жеткіліксіз. Еңбек нарығындағы жұмыс күшінің көптігі жалақының орташа деңгейін төмендетуге себеп болуы мүмкін.

5. Аймақтық саясат пен теңсіздік

Мемлекеттік қолдау мен инвестициялар көбінесе Астана мен Алматыға бағытталады. Бұл қалалардың экономикалық дамуында үлкен айырмашылық туғызады.

Мәселені шешу жолдары

1. Инвестиция тарту және жаңа жұмыс орындарын ашу

Шымкентке шетелдік және отандық инвесторларды тартып, жоғары табысты салаларды дамыту қажет. Әсіресе, өндіріс, IT және инновация салаларына басымдық берген жөн.

2. Инфрақұрылымды дамыту

Заманауи көлік, логистика, өнеркәсіптік аймақтар мен тұрғын үй кешендерін салу аймақ экономикасын жақсартуға көмектеседі.

3. Білім беру мен кадр даярлау

Жоғары білікті мамандарды даярлау және кәсіптік білім беру жүйесін дамыту арқылы жұмыс күші сапасын арттыру маңызды.

4. Мемлекеттік қолдау бағдарламалары

Шағын және орта бизнесті қолдау, гранттар мен субсидиялар беру арқылы жергілікті кәсіпкерлікті дамыту қажет.

5. Экономикалық әртараптандыру

Экономиканы әртараптандыру арқылы еңбек нарығын тұрақтандырып, жоғары табысты салалардың үлесін арттыруға болады.

Шымкенттің экономикалық әлеуеті зор, бірақ оны тиімді пайдалану үшін кешенді стратегиялар мен мемлекеттік қолдау қажет. Қаладағы жалақы деңгейінің өсуі халықтың өмір сапасын жақсартуға және аймақтың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік береді. 
Тілші: Жүрсінбай Аружан Сабырқызы