Шымкентте қаржылық қауіпсіздікке басымдық берілді: интернет-алаяқтықпен күрес күшейтілуде

2025 жыл Шымкент қаласы үшін қаржы қауіпсіздігі мен цифрлық қауіптерге қарсы күресте ерекше жыл болды. Қала билігі мен құқық қорғау органдары интернет-алаяқтықтың көбеюін тек құқықтық мәселе ретінде емес, бүкіл қоғамның ортақ проблемасы ретінде қабылдады. Осы бағыттағы кешенді шаралар — халықтың қаржылық сауаттылығын арттыру, алаяқтық схемаларды тану қабілетін дамыту және тұрғындарды ақпараттандыру арқылы жүзеге асуда.

Интернет-алаяқтықтың жаңа толқыны

2024 жылдың соңына қарай Шымкентте интернет арқылы жасалатын қаржылық алаяқтықтар екі есеге артты. Жалған инвестициялық жобалар, тез табыс табуға уәде беретін ұсыныстар және классикалық қаржы пирамидалары әлеуметтік желілер мен мессенджерлерде кеңінен таралды. Бұл жағдайға жауап ретінде 2025 жылдың басында «Қауіпсіз қаржы — сенімді болашақ» атты ақпараттық-алдын алу жобасы іске қосылды.

Ақпараттық түсіндіру жұмыстары мен білім беру

Жобаның негізгі мақсаты — халықты қаржылық алаяқтардан қорғау. Осы мақсатта қалада бірқатар іс-шаралар өткізілуде. Мектептер мен колледждерде оқушыларға арналған қаржылық сауаттылық курстары енгізілді. Сабақтар барысында жасөспірімдерге әлеуметтік инженерия әдістерінен сақтану, интернеттегі жалған ұсыныстарды тану және жеке деректерді қорғау жолдары үйретілуде.

Ата-аналарға арналған онлайн вебинарлар ұйымдастырылып, балаларына интернет қауіптері туралы түсіндірудің тиімді жолдары талқылануда. Сондай-ақ, қала тұрғындарына арнап ТРЦ, ЦОН, банктер мен базарларда ақпараттық баннерлер, жадынамалар және бейнероликтер арқылы алаяқтық схемалар туралы нақты мысалдар мен ескерту шаралары ұсынылуда.

Құқық қорғау органдарының әрекеттері

2025 жылдың алғашқы төрт айында қалада 8 алаяқтық іс бойынша қылмыстық іс қозғалып, олардың ішінде үш ірі қаржы пирамидасы анықталды. Бұл схемалар бойынша жүздеген тұрғын зардап шегіп, миллиардтаған теңге шығын келтірілді. Құқық қорғау органдары жедел әрекет етіп, алаяқтық әрекеттердің алдын алып, тергеу жұмыстарын белсенді жүргізуде.

Сондай-ақ, киберқылмыстармен күрес бөлімі IT-мамандар мен арнайы дайындықтан өткен тергеушілермен күшейтілді. Бұл қадам қаладағы цифрлық қауіптерге дер кезінде жауап беруге мүмкіндік береді.

Цифрлық құралдар — халықпен тікелей байланыс құралы

Қаржылық қауіпсіздік мәселесінде цифрлық технологиялар да кеңінен қолданылуда. Биыл іске қосылған «Киберқорғау: 109» мобильді қосымшасы арқылы тұрғындар күдікті әрекеттер туралы хабарлап, онлайн кеңестер алып, алаяқтық белгілері бар сайттар мен жобалар туралы ақпарат ала алады.

Сонымен қатар, әділет саласында жаңа «Әділет» қосымшасы іске қосылды. Ол арқылы азаматтар сот орындаушылардың жұмысына баға беріп, заңсыз әрекеттерге тап болған жағдайда бірден шағым жолдай алады. Бұл — халықтың құқықтық сауаттылығын арттыруға және мемлекеттік органдардың ашықтығын қамтамасыз етуге бағытталған маңызды қадам.

Бұрынғы жылдары алаяқтық әрекеттерге қарсы күрес тек жекелеген шаралармен шектелсе, 2025 жылы бұл жұмыс жүйелі сипатқа ие болды. Мысалы, 2023–2024 жылдары халыққа бағытталған ақпараттық жұмыстар негізінен банктер мен мектептер аясында ғана жүргізілсе, бүгінде ол қала деңгейінде кеңінен қамтылып отыр.

Сондай-ақ, бұрын тек қылмыстық істер қозғалып, алаяқтар қамауға алынса, енді алдын алу мен ескерту басым бағытқа айналды. Бұл тәсіл қоғамның қаржылық иммунитетін 

Шымкент қаласы 2025 жылы қаржылық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мен интернет-алаяқтықтың алдын алуда үлгі боларлық қадамдар жасап отыр. Ақпараттық-түсіндіру жұмыстары, білім беру жобалары, құқық қорғау органдарының жедел әрекеті және цифрлық құралдарды пайдалану — барлығы бірге қоғамның қорғаныс деңгейін арттыруға бағытталған. Бұл бастамалар тек бір реттік шара емес, болашақта да жалғасын табатын тұрақты саясатқа айналуы тиіс. Қаржылық сауатты, сақ және құқықтық тұрғыда белсенді азамат — еліміздің қауіпсіз болашағының негізі.