«Әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылық: жүйелі шешімдер іздеу» тақырыбында дөңгелек үстел

«Әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылық: жүйелі шешімдер іздеу» тақырыбында дөңгелек үстел

2025 жылдың 19 қарашасында Шымкент қаласында «Әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылық: жүйелі шешімдер іздеу» тақырыбында дөңгелек үстел өтті. Іс-шараның негізгі мақсаты — әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылықтың себептері мен түрлерін талқылау, қолданыстағы құқықтық, әлеуметтік және психологиялық қолдау тетіктерін саралау, олардың тиімділігін бағалау, сондай-ақ қоғам, білім беру ұйымдары, мемлекеттік органдар мен үкіметтік емес ұйымдар арасында өзара іс-қимылды күшейтуге бағытталған жүйелі және кешенді шешімдер ұсыну.

Дөңгелек үстелге әр саладағы мамандар мен қоғам өкілдері қатысты. Атап айтқанда, Абай ауданы прокурорының орынбасары Сәкен Қорғанбайұлы Құрбанбаев, «Жастар ресурстық орталығы» КММ басшысының орынбасары Тоқтар Төреқұлұлы Әмірқұлов, №3 арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету және қандастарды бейімдеу орталығының басшысының орынбасары Ғалия Сапарәліқызы Мүталиева, «Қызыл-ай» қоғамы жанындағы «Көмек» оңалту орталығының директоры Малика Әбдрашқызы, «Ана үйі» қоғамдық қорының Шымкент қаласындағы ресурстық орталығының аймақтық маманы Қалдар Жұмабайқызы Тонтекова, заңгер, халықаралық құқық маманы Ермек Төленұлы Бекбосынов қатысып, өз тәжірибелері мен ұсыныстарын ортаға салды.

Іс-шара барысында қатысушылар әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылықтың түрлі формалары мен себептерін талқылады. Кездесу барысында атап өтілгендей, зорлық-зомбылық тек физикалық ғана емес, психологиялық, экономикалық және әлеуметтік сипатқа ие болуы мүмкін. Бұл мәселелердің тереңдігі мен күрделілігі қазіргі қоғамдағы ең өзекті проблемалардың бірі болып отыр. Дөңгелек үстел қатысушылары зорлық-зомбылықтың әртүрлі формаларына қарсы тиімді шараларды анықтау қажеттігін ерекше атап өтті.

Сәкен Құрбанбаев зорлық-зомбылыққа қарсы құқықтық механизмдер мен мемлекеттік бақылау жүйелерінің өзектілігіне тоқталды. Ол қазіргі заңнаманың әйелдер мен балаларды қорғаудағы рөлін, құқық қорғау органдарының міндеттері мен жауапкершіліктерін түсіндіріп, нақты тәжірибелерді мысалға келтірді. Прокурордың пікірінше, заңдық базаны жетілдірумен қатар, қоғамдағы құқықтық сананы арттыру, адамдарды зорлық-зомбылықтың заңсыздығы мен қауіптілігі туралы хабардар ету маңызды.

Тоқтар Әмірқұлов жастарға арналған ақпараттық бағдарламалар мен ресурстардың маңыздылығын атап өтті. «Жастар ресурстық орталығы» арқылы ұйымдастырылатын іс-шаралар жастар арасында зорлық-зомбылықты алдын алу, қатысушыларға психологиялық қолдау көрсету және қоғамдағы қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруға бағытталған. Сонымен қатар, ол мектептер, колледждер және жоғары оқу орындарымен ынтымақтастықты күшейту, жастарға арналған тренингтер мен семинарларды ұйымдастыру қажеттігін айтты.

Ғалия Мүталиева әлеуметтік қызмет көрсету және оңалту орталықтарының рөліне тоқталды. Ол әйелдер мен балаларға арналған әлеуметтік қолдау қызметтерінің тиімділігін, олардың қолжетімділігін, сондай-ақ арыз беру, кеңес алу және қауіпсіздік қамтамасыз ету жолдарын талқылады. Орталықтың мамандары жағдайы қиын отбасыларға психологиялық қолдау көрсетіп, қажет болған жағдайда реабилитациялық бағдарламаларға жолдауды қамтамасыз етеді.

Малика Әбдрашқызы мен Қалдар Тонтекова өз сөзінде қоғамдық қорлар мен оңалту орталықтарының рөлін атап өтті. Олар құрылған ресурстық орталықтар арқылы зардап шеккендерге психологиялық, әлеуметтік және құқықтық қолдау көрсетілетінін айтты. Сонымен қатар, олар тәжірибе алмасу, ақпарат тарату және қоғамдық сенім орнату бағытындағы жұмыстардың маңыздылығына тоқталды. Мұндай қолдау арқылы зорлық-зомбылық құрбандары қоғамға қайта бейімделіп, қауіпсіз ортаны сезіне алады.

Ермек Бекбосынов заңгерлік тұрғыдан талдау жасап, халықаралық тәжірибеден мысалдар келтірді. Ол зорлық-зомбылыққа қарсы халықаралық стандарттар, конвенциялар мен құқықтық нормалардың Қазақстандағы тәжірибемен үйлесуін көрсетті. Сонымен қатар, құқықтық құралдардың тиімділігі, олардың кемшіліктері және ұсынылатын түзетулер туралы ойларын ортаға салды.

Дөңгелек үстел барысында алдағы уақытта өтетін «Зорлық-зомбылықсыз 16 күн» республикалық акциясының жұмыс жоспарлары талқыланды. Қатысушылар акция барысында ақпараттық науқандар, тренингтер, семинарлар, әлеуметтік видеороликтер мен хабарламалар арқылы қоғамды хабардар ету, зорлық-зомбылықтың алдын алу шараларын ұйымдастыру жолдарын қарастырды. Сонымен қатар, акцияның нәтижелілігін бағалау және ұзақ мерзімді шешімдерді әзірлеу жолдары талқыланды.

Іс-шара қорытындысында қатысушылар өз ұсыныстары мен пікірлерін ортаға салып, бірлескен жұмыс арқылы жүйелі шешімдер қабылдау қажеттігін атап өтті. Олар зорлық-зомбылықты алдын алу мен құрбандарға қолдау көрсетуде мемлекеттік органдар, үкіметтік емес ұйымдар, білім беру мекемелері және қоғам арасында өзара ынтымақтастықты нығайту қажеттігін баса айтты.

Дөңгелек үстелдің негізгі нәтижесі — қатысушылардың тәжірибесі мен ұсыныстарын біріктіре отырып, әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылықты азайтуға бағытталған кешенді шешімдер әзірлеу болды. Қатысушылар жүйелі, кешенді және өзара байланысқан іс-қимылдардың тиімділігін түсінді, сондай-ақ құқықтық, әлеуметтік және психологиялық қолдау тетіктерін жетілдіру жолдарын талқылады.

Қорытындылай келе, 19 қараша 2025 жылы өткізілген дөңгелек үстел — қоғамдағы маңызды әлеуметтік мәселені көтеріп, жүйелі шешімдер іздеуге арналған іс-шара болды. Қатысушылар зорлық-зомбылықты азайту, зардап шеккендерге көмек көрсету және қоғамдағы қауіпсіздікті арттыру бағытында бірлескен шешімдер қабылдаудың маңыздылығын атап өтті. Дөңгелек үстелдің нәтижелері алдағы уақытта «Зорлық-зомбылықсыз 16 күн» акциясы аясында жүзеге асырылатын іс-шараларға негіз болады.

Мұндай кездесулер мен талқылаулар қоғамдағы зорлық-зомбылыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға, құқықтық сананы арттыруға, зардап шеккендерге қолдау көрсетуге және жүйелі шешімдер қабылдауға ықпал етеді. Дөңгелек үстел қатысушылары әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылықты азайтуға бағытталған нақты іс-қимылдардың маңызды екенін атап өтті және болашақта да жүйелі, кешенді шешімдер әзірлеуге ұмтылатынын білдірді.

Қорыта айтқанда, дөңгелек үстел — қоғам, мемлекеттік органдар, үкіметтік емес ұйымдар және білім беру мекемелерінің бірлескен күш-жігерін біріктіретін маңызды алаң болды. Ол әйелдер мен балаларға қарсы зорлық-зомбылықтың алдын алу, құрбандарға көмек көрсету, құқықтық және әлеуметтік қолдау жүйесін жетілдіру бағытында нақты іс-шаралар жасауға мүмкіндік берді. Бұл іс-шараның нәтижелері алдағы уақытта да қоғамдағы зорлық-зомбылықты азайтуға, адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және әлеуметтік әділеттілікті нығайтуға бағытталған маңызды қадам болып қала береді.