Түркістанның кәріз жүйесі мен инфрақұрылымы жаңғыртылуда

2025 жылдың 2 шілдесінде Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров шаһардағы №2 сарқынды су имаратының жағдайымен танысып, атқарылып жатқан жөндеу жұмыстарының барысын бақылауға алды. Қазіргі таңда нысанда механикалық, биологиялық, химиялық және технологиялық тазалау жүйелерін қалпына келтіру бағытында құрылыс белсенді жүріп жатыр. Жоба құны — 400,7 миллион теңге. Құрылыс жұмыстарын қараша айында аяқтау жоспарланған.

Жаңа кезеңде атқарылып жатқан бұл жұмыстар Түркістан қаласының экологиялық қауіпсіздігін, санитарлық жағдайын жақсартуға айтарлықтай әсер етеді. Қала халқы жылдан жылға көбейіп жатқанын ескерсек, бұл инфрақұрылым қаланың болашағы үшін аса маңызды. Жоба аясында жалпы ұзындығы 263,3 шақырым болатын жаңа сарқынды су құбырларын тарту жоспарланған. Сонымен қатар, 5 сарқынды суларды тазарту имараты, 21 канализациялық сорғы станциясы және 4 шығын реттегіш құдық салу көзделіп отыр. Қазіргі таңда қалада 13 нысанда құрылыс жүргізілуде, оның ішінде жетеуін 2025 жылдың соңына дейін аяқтау көзделген.

Бүгінде Түркістан қаласында кәріз жүйесіне қосылған абоненттер саны 17 581-ге жеткен. Қолданыстағы сарқынды су құбырларының ұзындығы 401,6 шақырымды құрайды. Осыған дейін, нақты айтқанда 2018 жылы, бұл көрсеткіш тек 15% болған. Сол кездегі жағдай қаланың өсу қарқынына сай келмейтін, тұрғындар тұрмыстық қалдық суды өздігінен шығару арқылы өмір сүрген. 2020–2025 жылдарға арналған инфрақұрылымды дамыту бағдарламасы осы мәселені кешенді түрде шешуге бағытталған. Бүгінде қаладағы орталықтандырылған кәріз жүйесімен қамтылу деңгейі 36,5%-ке жетіп отыр.

Өткен жылдармен салыстырғанда, Түркістан қаласындағы инфрақұрылымдық даму айтарлықтай серпін алды. 2019 жылы басталған алғашқы кезеңдерде тек бірен-саран көшелер мен шағын аудандар кәріз желісіне қосылған болатын. Құрылыстың баяу жүруі, қаржыландыру мен жобалық қуаттың жеткіліксіздігі себеп болды. Алайда соңғы үш жылда құрылыс қарқыны артып, жобалар ауқымы кеңейді. Қазіргі кезеңде жүзеге асып жатқан 13 ірі нысан мен ондаған шақырым кәріз желілері Түркістанның нағыз заманауи қалаға айналып келе жатқанын дәлелдейді.

Кәріз жүйесінің дамуы тек санитарлық жағдаймен шектелмейді. Бұл — өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына да әсер ететін маңызды фактор. Жаңа инфрақұрылым жұмыс орындарын ашады, құрылыс, инженерлік қызмет көрсету, техникалық мамандарға деген сұранысты арттырады. Сонымен қатар, қалада шағын және орта бизнесті дамыту үшін қолайлы жағдай туады. Инвесторлар мен кәсіпкерлер үшін инженерлік инфрақұрылым — шешуші рөл атқаратын элементтердің бірі. Су, электр, жолмен қатар, кәріз жүйесі толыққанды жұмыс істеген жағдайда ғана қалаға инвестициялық қызығушылық артады.

Экология тұрғысынан да жаңғыртылған кәріз жүйесі аса маңызды. Тазалау құрылғыларының қайта іске қосылуы қалдық судың қоршаған ортаға зиян келтіруін азайтады. Бұл өз кезегінде ауызсу көздерін ластанудан сақтайды, халық денсаулығын нығайтуға оң әсер етеді. Әсіресе, қала шетіндегі жаңа тұрғын үй массивтері үшін кәріз жүйесінің жүргізілуі өмір сапасын едәуір арттырады.

Инфрақұрылым – қаланың келешегін айқындайтын басты көрсеткіш. Түркістанда қолға алынған бұл кешенді жобалар болашақта өңірді нағыз тартымды, қауіпсіз әрі өмір сүруге қолайлы аймаққа айналдырады. Жаңа кәріз жүйесі мен инженерлік инфрақұрылым жобалары Түркістанды тек Қазақстан аясында емес, Орта Азия кеңістігінде үлгі етерлік қалалардың біріне айналдыру жолындағы маңызды қадам.