ТҮРКІСТАН: ТҮЛКІБАСТА ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯМЕН ӨСІРІЛГЕН СОРГО МАЛ АЗЫҒЫНЫҢ ЖАҢА КЕЗЕҢІН БАСТАДЫ

2025 жылдың шілде басында Түлкібас ауданының «Борсық сай» шаруа қожалығында ауыл шаруашылығы саласына жаңа серпін берген маңызды бастама жүзеге асырылды. Аталған шаруашылық мамыр айында шетелден арнайы әкелінген, тары тұқымдас сорго өсімдігінің жаңа сортын 3 гектар аумақта егіп, алғашқы өнімін жинауға дайын екенін мәлімдеді. Бұл оқиға тек бір қожалықтың жетістігі емес, бүкіл ауданның ауылшаруашылық мүмкіндіктерін арттыруға бағытталған стратегиялық қадам ретінде қабылдануда.

Аудан әкімі Асқар Естібаев шаруашылық алқабына арнайы барып, жергілікті кәсіпкер Данияр Мылтықбаевтың еңбегіне оң баға берді. Әкім сүт өндірумен айналысатын басқа кәсіпкерлермен ынтымақтастықты күшейтіп, алғашқы өнімді сынақ ретінде бөлісуді және егер тұтынушылар тарапынан оң пікір қалыптасса, келер жылы сорго егістік көлемін 15 гектарға дейін ұлғайтуды ұсынды. Сонымен қатар, әкім шаруашылыққа су үнемдеудің тиімді әдісі ретінде тамшылатып суғару технологиясын енгізуді қолға алуды тапсырды.

Сорго – құрғақшылыққа төзімді, суды аз қажет ететін, биіктігі 4-6 метрге дейін жететін және жылына төрт рет орылуы мүмкін өсімдік. Мал азығы ретінде ғана емес, тағам өнеркәсібінде де кеңінен қолданылатын бұл дақыл экологиялық тұрғыда тиімді әрі экономикалық жағынан табысты саналады. Оның шетелдік сортының Түлкібас жерінде жақсы нәтиже көрсетуі – облыс үшін үлкен жаңалық. Бұл ауылшаруашылық алқаптарын әртараптандыру мен ауылдағы кәсіпкерлікті дамытуда тың серпін бермек.

Өткен жылдармен салыстырғанда бұл бастаманың ерекшелігі – ғылыми тұрғыда негізделген, алдын ала сынақтан өткен, заманауи технологиямен қамтамасыз етілген және әкімдік тарапынан тікелей қолдау тауып отырған жобаның іске асуы. Бұған дейін 2018–2022 жылдар аралығында Түлкібас ауданында мал азығы ретінде жүгері мен жоңышқа басым өсірілді. Алайда олардың суға тәуелділігі жоғары болғандықтан, соңғы жылдары климаттың құрғақшылық сипатына байланысты өнімділік төмендей бастаған. Ал 2024 жылы облыс деңгейінде ауыл шаруашылығын әртараптандыру мақсатында сорго өсіруге арналған бірнеше жобалар жүзеге асырылып, алғашқы нәтижелері оң болғанымен, көлемі шектеулі болған еді.

Биылғы бастама – «Борсық сай» шаруашылығының нақты тәжірибесі арқылы, соргоның аудан климатына бейімделген жаңа сортын өндірістік көлемде өсіруге мүмкіндік берген алғашқы нақты қадам. Бұл тек шаруашылықтың табысы ғана емес, аудан үшін ауыл шаруашылығын дамытудың жаңа бағыты болып отыр. Тамшылатып суғару әдісі арқылы өнімділік қана емес, су ресурстарын ұтымды пайдалану мәселесі де шешімін табады. Бұл өз кезегінде аймақтың экологиялық тұрақтылығына оң ықпал етеді.

Жаңа технологиялар мен жоғары сапалы тұқымдарды енгізу арқылы ауданның агроөнеркәсіп кешені жаңғырып, ауылдық жерлерде жаңа жұмыс орындары пайда болады. Сонымен қатар, сапалы мал азығы арқылы сүт өндірісінің көлемі мен сапасы артып, бұл өнімдерді ішкі нарықтан бөлек, экспортқа шығару мүмкіндігі де кеңейеді. Осылайша, сорго өсіру жобасы ауылдық жерлерде әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етіп, жастарды ауылда қалып, кәсіпкерлікпен айналысуға ынталандырады.

Бұл бастама – Түркістан облысында ауылшаруашылық өндірісін индустрияландыруға бағытталған ұзақ мерзімді стратегияның бір бөлігі. Егер 2025 жылы соргоның бұл жаңа сорты өзінің тиімділігін дәлелдесе, келесі жылдары бұл тәжірибе басқа аудандарға да таралып, облыс бойынша кең ауқымда жүзеге асады. Бұл ауыл шаруашылығы саласын жаңа деңгейге көтеріп, облыстың азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге зор үлес қосады.

Қорыта айтқанда, шілде басындаі бастау алған бұл жоба Түлкібас ауданы үшін тек ауылшаруашылық жаңалығы емес, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына серпін беретін стратегиялық бағдар болып отыр. Алдағы уақытта сорго сынды экологиялық және экономикалық тұрғыдан тиімді өнім түрлерін көбейту арқылы Түркістан облысы аграрлық аймақ ретіндегі әлеуетін толықтай жүзеге асырады.