Шымкент қаласы тұрғындарының құқықтық сана-сезімін арттыруға бағытталған операциялық акция

2025 жылдың 12 шілдесінде Шымкент қаласында құқықтық тәртіп пен қоғамдық қауіпсіздікті нығайту мақсатында кең ауқымды профилактикалық іс-шара – «Қарасора–2025» акциясы өткізілді. Бұл шара қаладағы нашақорлықпен және заңсыз есірткі айналымымен күресудің маңызды бағыты ретінде жүзеге асты.

«Қарасора–2025» операциясы қала прокурорының, полиция департаментінің және жергілікті құқық қорғау құрылымдарының үйлестірілген жұмысымен өткізілді. Акция мақсаты – нашақорлық көзін жою, есірткі сатушылар мен таратушыларды анықтау және оларды қылмыстық жауапкершілікке тарту.

12 шілде күні, арнайы алдын алды шаралардың нәтижесінде Алматы қаласының тұрғыны Шымкент қаласына келеді деп күдікке ілінді. Күдікті қаладағы жалдамалы пәтердің бірінде синтетикалық есірткі заттарын беймаза жолмен кіргізуге және таратуға бағытталған іскерлік схемасын ұйымдастырған. Тұрғылықты емес телефондар, есірткі сату схемасын жазатын ноутбук, таратуға дайындалған пакеттер анықталды. Қабылданған жедел шара барысында пәтерден 6 келіден астам синтетикалық есірткі тәркіленді. Бұл — мыңдаған жас буын мен олардың отбастарына қауіп төндірген ауыр қылмыстық әрекет.

Криминологиялық мән-маңыз

Шымкент полици­ясының есебінше, былтыр қалада есірткіге қатысты қылмыстар саны 25 %-ға артқан. Сондай-ақ, балалар мен жасөспірімдер арасындағы есірткі тәуекелі жоғарылаған. «Қарасора–2025» операциясы – бұл мәселенің алдын алу мен жедел шешім табу жолындағы жүйелі қадам болды. Ол заңсыз есірткі айналымын пайдалана отырып жасалған қылмысты ашу, сондай-ақ азаматтарды бұрын алаяқтықтың қай жүзі екенін көрсету шарасы.

Ескірген тәжірибелермен салыстырмалы талдау

Шымкент қаласында осындай типтегі акциялар бұрын да болды. Мысалы, 2023 жылы есірткі жемқорларының әрекетін зерттеу үшін ұйымдастырылған «Қарасора–2023» акциясы аясында 3 пәтер ұсталып, 1,5 келі марихуана табылған. Алайда ол акциялар кешенді болмаса, ақпараттандыру деңгейі төмен, халықпен түсіндіру жұмыстары шектеулі деңгейде жүргізілген.

2024 жылғы бағдарлама уақытша қозғалыс шектеулері мен мектеп тұрғындарымен кездесу арқылы нашақорлық жағдайын түсіндіруді ұсына отырып, онлайн насихатқа басымдық берді. Нәтижесінде жалпы 4,5 келі есірткі тәркіленді, бірақ қатысушылар саны аз әрі нашақорлықтың темір қылтындай қатысушысына жеткілікті қауіп төндірді.

Ал қазіргі «Қарасора–2025» акциясы — ең ауқымдысы. Сыбайлас құрылымдарға барлығы анықталды, сотқа дейінгі тергеуге 6 адам тапсырылады. Ақпарат тарату тәсілдері – түсіндіру лекциялар, қоғамдық жиындар, әлеуметтік желілерде видеороликтер, стратегиялық орындардағы стендтер – тиімділігін көрсетті. Бұл кезеңде есірткімен күрестің құқықтық және жан-жақты қадағалау модельдері іске қосылып, азаматтардың құқықтық санасы едәуір нығайды.

Жастарды тартып, құқықтық сананы қалыптастыру

Акция мектептерде және колледждерде өткен арнайы лекциялармен аяқталды. Жастар арасында жүретін құқық бұзушылықтардың алдын алу мақсатында ұйымдастырылған шарада заңгерлер мен психологтар, құқық қорғау қызметкерлері активтілік танытты. Олар:

• есірткі тәуелділігінің әлеуметтік және құқықтық зардаптары туралы;
  
  

• көмек орталықтарының қолжетімділігі туралы;
  
  

• заңсыз жүзеге асырылып жатқан схемаға қатысты хабарлау тәсілдері туралы;
  
  

• құқық қорғау органдарына қалай тез және сенімді хабарласуға болатыны туралы түсіндірді.
  
  

Бұл студенттер мен мектеп оқушылары үшін ерекше пәрмен болды, себебі олар нақты мысалдар, телефондар мен контакттар, ақпараттық ресурстар арқылы толық тапсырды.

«Қарасора–2025» акциясы – Шымкент қаласында құқықтық тәртіп пен заңға бағынған қоғам құрудың маңызды сатысы. Бұндай шаралар тек бір күндік іс-шара емес, ол тұрақты заңсыз есірткіні жою және зиянды әрекеттерді алдын алу саясатының құрамдас бөлігіне айналуы тиіс. Азаматтардың құқықтық сана-сезімін дамыту – мемлекеттік деңгейдегі міндет. Орындаушылар акцияны жыл сайын өткізіп, сонымен бірге:

• мониторинг жүргізетін топтар;
  
  

• желілерде түсіндіру жұмысын жалғасыратын медиа-платформалар;
  
  

• дайындық курстар мен сот процестеріне қатысатын жастар клубтары арқылы адамдар өздеріне қажетті білім мен сенімділікті алады.
  
  

Қоғамдық бейбітшілік, тыныштық және тұрақтылық – әр аймақ үшін маңызды. Акция, тәркіленген есірткі, ұсталған күдіктілер – бұл шаралар қазірден бастап трафиктің алдын алып, әлемдік құқықтық стандарттарға жақындау жолында маңызды қызмет көрсетеді.

Ескеріңіз: құқықтық тәртіптің негізінде қоғам әрбір азаматтың құқықтық мәдениеті мен жауапкершілігі, және құқық қорғау органдар ынтымақтастығы жатыр. Егер құқық бұзушылық туралы білсеңіз – полицияға хабарлаңыз. Бірігіп әрекет ету – қоғамның, қаланың және Қазақстанның тұрақты болашағын қамтамасыз етеді.

Тілші Тогжан Габидинова