Шымкент қаласында «Тәрбиелі ұрпақ – ел тірегі» тақырыбында кездесу өтті

2025 жылдың 1 қазан күні Шымкент қаласында жастар арасында құқықтық сауаттылықты арттыру және буллингке қарсы мәдени көзқарас қалыптастыру мақсатында «Тәрбиелі ұрпақ – ел тірегі» атты маңызды кездесу өтті. Бұл шара жоғары оқу орындары мен техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының студенттеріне арналды. Кездесудің негізгі мақсаты — қоғамда жауапкершілігі жоғары, рухани бай, мәдениетті әрі адамгершілік қасиеттері қалыптасқан жас буынды тәрбиелеу, сондай-ақ жастар арасында құқықтық мәдениет пен психологиялық сауаттылық деңгейін көтеру болды.
Іс-шараға Шымкент қаласы прокуратурасының аға прокуроры Дінислам Русланұлы Әлжан, «Az-UIA (Әз-Ұя)» қоғамдық бірлестігінің педагог-психологы Алтынбек Срайылұлы Боранбек, сондай-ақ PhD докторы, доцент, тәжірибелі психолог және гештальт-терапевт Салтанат Сайлауқызы Асанова арнайы шақырылып, өз тәжірибелерімен және кәсіби көзқарастарымен бөлісті. Кездесудің модераторы колледждің тәрбие ісі жөніндегі бөлімінің басшысы болып, ол қатысушыларды шараның мақсатымен таныстырып, бүгінгі жастардың бойына құқықтық және адамгершілік құндылықтарды сіңірудің өзектілігіне тоқталды.
Алғашқы сөз Шымкент қаласы прокуратурасының өкілі Дінислам Русланұлы Әлжанға берілді. Ол өз сөзінде заңды білу мен оны сақтау – әрбір азаматтың негізгі борышы екенін атап өтті. Прокурор жастар арасында жиі кездесетін құқық бұзушылықтардың түрлеріне тоқталып, олардың алдын алу жолдарын түсіндірді. «Құқықтық сауаттылық — бұл тек заңды білу емес, сонымен қатар өз әрекеттерің үшін жауап бере алу, өзгелердің құқықтарын құрметтеу және қоғамның дамуына үлес қосу деген сөз», — деді ол. Сонымен бірге, Дінислам Русланұлы жастарды әлеуметтік желілерде жауапкершілікпен әрекет етуге, кибербуллинг пен интернет алаяқтықтың қауіптілігін түсінуге шақырды.
Келесі болып сөз алған «Az-UIA (Әз-Ұя)» қоғамдық бірлестігінің педагог-психологы Алтынбек Срайылұлы Боранбек жастар арасындағы буллинг мәселесіне ерекше тоқталды. Ол буллингтің психологиялық, әлеуметтік және моральдық салдарлары туралы кеңінен әңгімеледі. «Буллинг – бұл тек мектеп қабырғасында ғана емес, колледждер мен университеттерде де кездесетін күрделі құбылыс. Ол адамның өз-өзіне сенімін төмендетіп, психологиялық жарақат қалдырады. Сондықтан әрбіріміз мұндай әрекеттерге бей-жай қарамауымыз керек», – деді психолог. Ол қатысушыларға нақты мысалдар келтіріп, буллингтің түрлерін – физикалық, вербалды және кибербуллингті түсіндірді. Сонымен қатар, буллингтің алдын алу жолдары ретінде өзара сыйластық, ашық әңгіме мен ұжымдық қолдау мәдениетін қалыптастырудың маңызын атап өтті.
PhD докторы, доцент, гештальт-терапевт Салтанат Сайлауқызы Асанова өз сөзінде отбасылық тәрбиенің рөлін ерекше атап өтті. Ол ата-ананың баламен қарым-қатынасы оның мінез-құлқына, қоғамға көзқарасына және өзін-өзі бағалауына тікелей әсер ететінін түсіндірді. «Балаға ең үлкен тәрбие – ата-ананың үлгісі. Егер отбасында түсіністік, сыйластық пен махаббат болса, ол бала да қоғамда дәл сондай құндылықтарды алып жүреді», – деді ол. Салтанат Сайлауқызы студенттерге өз-өзін тану, эмоцияларды басқару және ішкі тепе-теңдікті сақтау бойынша практикалық кеңестер берді. Ол сондай-ақ буллингке ұшыраған немесе куә болған жағдайда кімге жүгіну керек екенін айтып өтті.
Кездесу барысында қоғамда тәрбиелі, рухани бай ұрпақ қалыптастырудың түрлі жолдары талқыланды. Қатысушылар адамгершілік, әділдік, сыйластық және мейірімділік секілді қасиеттердің қазіргі заман жастары үшін ерекше маңызды екенін түсінді. Спикерлер жастарды өз өміріне жауапкершілікпен қарауға, айналасындағы адамдармен жылы қарым-қатынас орнатуға және өмірлік ұстанымдарын әділдік пен адалдыққа негіздеуге шақырды.
Кездесу еркін форматта өтті, студенттер белсенді түрде сұрақтар қойып, өз ойларымен бөлісті. Кейбір жастар өз орталарында буллингке ұшыраған немесе куә болған жағдайлар туралы айтып, мұндай мәселелерді шешу жолдары жөнінде пікір алмасты. Психологтар мен құқық қорғау органдарының өкілдері нақты кеңестер беріп, әртүрлі өмірлік жағдайларда дұрыс әрекет етудің жолдарын түсіндірді.
Жиын соңында қатысушыларға құқықтық және психологиялық көмек көрсету орталықтарының байланыс нөмірлері таратылып, студенттерге арналған арнайы ақпараттық буклеттер ұсынылды. Кездесуге қатысушылар өз ризашылықтарын білдіріп, мұндай іс-шаралардың жиі ұйымдастырылып тұруының маңыздылығын атап өтті.
Шара қорытындысында Дінислам Русланұлы жастарды заңды құрметтеуге, өз құқығын қорғауға және өзгелердің құқықтарын таптамауға шақырды. Алтынбек Срайылұлы өз сөзін «Біз бір-бірімізді қолдағанда ғана қоғамда зорлықсыз, мейірімге толы орта қалыптастырамыз» деп түйіндеді. Салтанат Сайлауқызы болса, студенттерге әрқашан өз қадірін білуді, рухани және эмоционалды денсаулықты сақтауды, қиындыққа мойымауды тіледі.
Кездесуден соң студенттер мен қонақтар естелік суретке түсіп, жылы лебіздерімен бөлісті. Көптеген қатысушылар бұл кездесудің өздеріне үлкен ой салғанын, өмірге, өз-өзіне және қоршаған ортаға деген көзқарастарын өзгертетінін айтты.
Жалпы, «Тәрбиелі ұрпақ – ел тірегі» атты бұл іс-шара жастардың рухани-адамгершілік дамуына, құқықтық сауаттылығын арттыруға және буллингке қарсы мәдени көзқарас қалыптастыруға бағытталған маңызды қадам болды. Осындай кездесулер арқылы қоғамда бейбіт, әділ, сыйластыққа негізделген қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік туады. Бұл шараның басты нәтижесі — жастардың санасында «тәрбие мен заңға құрмет – ел болашағының кепілі» деген ойды бекіту болды.