ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ӘКІМІ ИНВЕСТОРЛАРМЕН МЕТАЛЛУРГИЯ ЗАУЫТЫН АШУ БОЙЫНША КЕЛІССӨЗ ЖҮРГІЗДІ

Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеров “Resource Invest” компаниясының өкілдерімен ұзақ келіссөз өткізіп, Түлкібас ауданында металлургиялық зауыт салу жобасын талқылады. Кездесудің негізгі мақсаты – өңір экономикасын әртараптандыру, шетелдік инвесторларды тарта отырып өндірістік әлеуетті арттыру. Бұл жоба ауқымды әрі қызығушылық тудырған іс-шара ретінде бағаланды.

Келіссөзде Resource Invest компаниясының өкілі Евгений Клюев, Яшар Латыев және италиялық инвестор Вессио Раффаэле металл кластерін дамыту жөніндегі ұсыныстарын егжей‑тегжейлі ұсынды. Жобаға сәйкес, Түлкібас ауданында 2024‑тен 2032 жылға дейінгі мерзімде жылына 403 200 тонна өнім өндіретін металлургиялық зауыт салынбақ. Бұл мақсатта 400 тұрақты жұмыс орны ашу жоспарланған. Мұндай ірі жоба өңірдегі индустрияландыруға жаңа серпін береді деп күтілуде.

Салыстыру мақсатында өткен жылдардағы ұқсас тәжірибеге көз жүгіртсек, 2023 жылы Сауран ауданында металдан құралатын жабдықтар шығаратын шағын цех ашылған. Онда жылына 10 мың тонна өнім шығару жоспарланған – бұл тәжірбие металлургия саласына алғашқы қадам болғанымен жаңа тың бастамаларды орындауда азды-көпті үлес қосты. Биылғы жоба бұдан әлдеқайда ауқымды әрі масштабты: өнім көлемі 40 есе артпақ, нәтижесінде жұмыс орындарының қорытындылары да ондаған есеге өседі.

Сонымен қатар, 2022 жылы Мақтаарал ауданында ауыл шаруашылығы машиналарын жинайтын өндіріске инвестиция тартылды. Ол кезде 150 жұмыс орны ашылып, аймақ жолдарындағы жаңа техникалармен қамтамасыз етілген еді. Дегенмен металлургия зауытын ашу әлеуметтік-экономикалық әсері әлдеқайда үлкен болады, өйткені металл – әртүрлі салалар үшін базалық қор болғандықтан, оның әсері көп саланы қамтиды.

Келесі маңызды аспект – «Инвестициялық жол картасын» әзірлеу. Әкім мұны нақты әрі жоспарлы орындауды тапсырды, бұл жобаның іске асуына құқықтық, қаржылық және техникалық қолдау береді. Бұрынғы жобаларда да осындай жол карталары жасалған. Мысалы, 2023 жылғы жұмсақ мебел зауыттары жобасында да инвесторларға әкімдік тарапынан жеңілдетілген салықтық режимдер мен инфрақұрылымға қолдау ұсынылды. Сол кезде 200‑ге жуық жұмыс орны ашылған. Жаңа металлургиялық жоба болашақта соған ұқсас қолдауды күтуде.

Экономикалық тұрғыдан алғанда мұндай жобалар өңірдің ЖӨӨ-сін арттыруға, өзін-өзі қамтамасыз етуге әсер етеді. 2023 жылы мебель фабрикасы іске қосылғанда өңірдің өнеркәсіп өнім көлемі 12 %-ға өсті. Қазір металлургия зауыты іске қосылған жағдайда бұл көрсеткіш 30‑40 %-ға өсіп, өнеркәсіптің үлесін арттырады деген үміт бар.

Сонымен қатар әлеуметтік саласына назар аударсақ, жаңа зауыт жұмысшыларды тұрақты табысқа қол жеткізіп, жергілікті әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға ықпал етеді. Бұрын ашылған шағын жобаларда мектеп, медицина, жол құрылысына қосымша қаржы бөлініп, жастардың қалаға кетуін тежеп, жұмысшы қарау контингенті сақталған еді.

Металлургиялық зауытты ашу арқылы аймақтың экспорт әлеуеті де артады. Өнімдерді экспортқа шығару мүмкіндігіне ие болған жағдайда, өңірге түскен валюта ағыны артылып, ұлттық валютаға қолдау көрсетіледі. Бұрынғы тәжірибеде еліміздің басқа аймақтарында металлургиялық кластерлерге қолдау көрсетілген кезде экспорт көлемі 20‑30 %-ға өскен. Осыған ұқсас сценарий Түркістанда да мүмкін.

Жалпы, өткен жылдың мысалдарына сүйенсек, Сауран мен Мақтааралдағы шағын өндірістердің аймақ экономикасына әсері айқын байқалды. Енді металлургия сияқты саланы дамыту – өңірдің индустриялық әлеуетін жаңа деңгейге көтереді. Әкім тарапынан жасалып отырған қолдау, келісімдер мен «жол картасы» осы процесті жүйелі әрі ұзақ мерзімді етеді.

Осылайша, 2025 жылдың маусым айында өткен келіссөз соңында металлургиялық зауыт жобасы үшін алғашқы бағыт-бағдар белгіленді. Өткен жобалармен салыстырғанда бұл – айтарлықтай үлкен әрі стратегиялық маңызды бастама. Жаңа индустриалды бағыт өңірдің әлеуметтік-экономикалық даму кезеңін жаңа биікке шығарудың мүмкіндігі. Алдағы уақытта әкімдікпен жасалатын меморандум, инвесторлардың тартылуы мен жобаның іске асу барысы өңір тұрғындары мен бизнес өкілдерінің игілігіне айналарына сенім мол.

Осылайша, металлургия зауыты Түлкібас ауданындағы өндірістік қуатты күшейтіп, өңірде қосымша жұмыс орындарын ашып, Экономикалық өсімді арттырып, әлеуметтік технологияларды дамытуға жол ашады. Металлургия – индустрияның жүрегі, сондықтан бұл жобаның табысты іске асуы – Түркістанның жаңа кезеңге сапар бастауы болмақ.